De titel boven dit bericht is al een paar duizend jaar oud en afkomstig van Aristoteles (384- 322 v.Chr.).
In dit zelfde verband zei de beroemde econoom John Maynard Keynes (1883-1946):
“Zo zal de mens voor het eerst sinds zijn schepping geconfronteerd worden met zijn echte, permanente probleem: hoe hij zijn vrijheid van dringende economische zorgen moet gebruiken, hoe hij de vrije tijd, die wetenschap en samengestelde rente voor hem hebben verworven, moet besteden om wijs, aangenaam en goed te leven.”
4000 weken
Volgens Oliver Burkeman1 zijn we voorbestemd om ongeveer 4000 weken op deze planeet te zijn. Eeuwenlang werden technologische ontwikkelingen, van de drukpers tot de stofzuiger, uitgevonden om ons vervelende taken uit handen te nemen en die 4000 weken zinvoller (= meer vrije tijd?!) te laten zijn. Maar het lijkt er op dat ze in plaats daarvan ons alleen maar meer tijd om te werken gegeven hebben!
Gaat ons met Artificial Intelligence (AI) hetzelfde gebeuren?
End-user AI
Laten we eens kijken hoe het gesteld is met een van de eerste end-user AI toepassingen, ChatGPT.
Er is veel te doen geweest rond ChatGPT, en hoewel je er misschien wel het een en ander over hebt gehoord, is de kans groot dat je dit nu leest omdat je misschien niet begrijpt wat het precies doet en hoe het kan helpen om nog meer vrije tijd te genereren.
ChatGPT wordt nu al in allerlei kantoren gebruikt om het volgende te genereren:
- lastige e-mails
- processtroomdiagrammen
- instructiehandleidingen
- presentatieschema’s
- functiebeschrijvingen
- sollicitaties
- administratieve taken
- samenvattingen en analyses van grote hoeveelheden informatie
- productbeschrijvingen
- content, artikelen en blogs.
Maar zoals met elke nieuwe technologie of tijdbesparende applicatie, bestaat het gevaar dat het uiteindelijk meer werk creëert dan het bespaart. E-mail zou ons leven gemakkelijker moeten maken, maar voor velen van ons is de Inbox van hun e-mail programma een nachtmerrie geworden.
ChatGPT: wat is het, wat kan het?
Laten we meteen ter zake komen met een definitie die uit de eerste hand komt, dus van ChatGPT zelf!
“ChatGPT is een geavanceerd computerprogramma dat gebruikmaakt van een vorm van kunstmatige intelligentie, genaamd natuurlijke taalverwerking, om menselijke taal te begrijpen en erop te reageren. Het is getraind met een enorme hoeveelheid tekstgegevens en gebruikt die kennis om antwoorden te genereren op een breed scala aan vragen en onderwerpen.”
Het is een virtuele bibliothecaris die elk boek in ’s werelds grootste bibliotheek heeft gelezen en je informatie kan geven over elk onderwerp waarover je gaat ‘chatten‘.
Dat verklaart al de Chat in de naam en GPT is de afkorting voor ‘generative pre-trained transformer‘, de naam van de neurale netwerkarchitectuur die de app aanstuurt.
Opnieuw een vraag aan ChatGPT
Ik heb opnieuw ChatGPT een vraag over zichzelf gesteld (18 juni 2025) : wat is, en wat kan de laatste versie van ChatGPT voor de gewone mensen betekenen? En dit is zijn/haar/het antwoord:
– Start ChatGPT antwoord:
“Goede vraag! De laatste versie van ChatGPT (zoals je die nu gebruikt) is krachtiger, sneller en veelzijdiger dan ooit tevoren. Maar belangrijker nog: het is een hulpmiddel dat voor gewone mensen veel toegankelijker is geworden — niet alleen voor techneuten of bedrijven, maar voor iedereen die vragen heeft, wil leren, of hulp zoekt bij dagelijkse taken.
Hieronder leg ik uit wat het is en wat het concreet kan betekenen voor gewone gebruikers.
Wat is de laatste versie van ChatGPT?
De nieuwste versie van ChatGPT (GPT-4.5 / GPT-4o, afhankelijk van je toegang) is een geavanceerde kunstmatige intelligentie die:
- tekst begrijpt en genereert (in natuurlijke taal, net als een mens),
- beelden kan herkennen en beschrijven,
- code en data kan analyseren,
- en zelfs in meerdere talen vloeiend kan communiceren.
Wat kan het betekenen voor gewone mensen?
Hier zijn een aantal concrete manieren waarop gewone mensen ChatGPT kunnen gebruiken in hun dagelijks leven:
Voor leren en studeren
- Uitleg van lastige concepten (zoals kwantumfysica of belastingregels)
- Hulp bij huiswerk of scripties
- Samenvattingen van lange teksten of boeken
Voor schrijven en communiceren
- Hulp bij het opstellen van brieven, e-mails of cv’s
- Creatieve teksten zoals verhalen of gedichten
- Vertalingen en herformuleringen in andere stijlen of talen
Voor werk en productiviteit
- Takenlijsten maken of agenda’s structureren
- Excel-formules of data-analyses genereren
- Brainstormhulp bij zakelijke of creatieve projecten
Voor gesprekken en advies
- Persoonlijke ontwikkeling: reflectie, coaching, vragen stellen
- Inzicht in mentale gezondheid of stress (géén vervanging voor een therapeut!)
- Tips voor communicatie, relaties, opvoeding
Met beeld en visuele input
- Afbeeldingen herkennen, uitleggen of interpreteren (bijv. wat staat er op een bonnetje?)
- Teksten op afbeeldingen uitlezen
- Creatieve beeldideeën genereren
Waarom het ertoe doet voor iedereen
Toegankelijkheid
Je hoeft geen expert te zijn om het te gebruiken. Iedereen met een smartphone, tablet of computer kan meedoen.
Betaalbaarheid
In veel gevallen is er een gratis versie beschikbaar, en betaalde versies zijn relatief goedkoop voor wat je ervoor krijgt.
Tijdswinst
Wat normaal uren kost (zoals uitzoeken hoe je een formele brief schrijft, of een reisroute plant), kan nu in minuten.
Taal- en cultuurtoegang
Je kunt direct communiceren in bijna elke taal, wat deuren opent voor anderstaligen of mensen die de drempel voelen om te schrijven.
Slotgedachte
De nieuwste versie van ChatGPT is geen vervanging van mensen, maar een slimme assistent die je helpt om sneller, creatiever en effectiever te denken, werken en leren. Voor gewone mensen betekent dat: meer regie, minder frustratie, en soms gewoon een beetje magie.”
– Einde ChatGPT antwoord:
1 Oliver Burkeman (Liverpool, 1975) studeerde sociale en politieke wetenschappen aan de universiteit van Cambridge. Hij publiceert regelmatig in onder meer Esquire, The Observer en Elle. Voor The Guardian schrijft Burkeman een wekelijkse column over psychologie, genaamd ‘This Column Will Change Your Life’.
