We verlieten Steinitz de vorige keer na zijn overwinning op Anderssen. In de jaren daarna speelde hij weer diverse matches: hij versloeg Henry Bird in 1866 (zeven keer gewonnen, vijf keer verloren en vijf remises).
Vrij simpel werd er gewonnen van Johannes Zukertort in 1872 (zeven keer gewonnen, een keer verloren en vier remises). Diezelfde Zukertort verscheen op het toneel nadat hij fors van Anderssen had gewonnen in 1871.
In toernooivorm kon Steinitz in eerste instantie niet goed meekomen: hij werd derde in Paris 1867, achter Ignatz Kolisch en Simon Winawer; tweede in Dundee 1867 waar Gustav Neumann won, en tweede in Baden-Baden 1870 achter Anderssen, maar voor Blackburne en Louis Paulsen.
Toernooi overwinning
De eerste toernooi overwinning kwam in London 1872, waar hij voor Blackburne en Zukertort eindigde.
In die tijd was het een duidelijk teken van speelsterkte als je voor Anderssen in een toernooi eindigde. Voor Steinitz duurde dat tot Vienna 1873. Anderssen was toen 55 jaar oud. Tot aan dit toernooi speelde Steinitz nog “romantisch” [1] zoals de oude meesters en, meer specifiek, Anderssen speelde.
In voorbereiding op dit toernooi, waarin hij voor Anderssen wilde eindigen, ontwikkelde Steinitz een nieuwe “positionele” speelstijl; de stijl die de basis voor het moderne schaak zou worden.
Steinitz eindigde dit keer, samen met Blackburne op de eerste plaats, voor Anderssen, Rosenthal, Paulsen en Bird. Hij won vervolgens de play-off tegen Blackburne.
Steinitz had een stroeve start maar won zijn laatste 14 partijen in het toernooi, en daarna ook de twee play-off partijen. Het was de start van een 25-game winning streak tegen serieuze competitie.
Schaakjournalistiek
Tussen 1873 en 1882 speelde Steinitz in geen enkel toernooi en slechts één match; tegen Blackburne in 1876 (gewonnen met 7-0).
In plaats daarvan concentreerde Steinitz zich op zijn werk als schaakjournalist / schrijver voor bladen als The Field, het belangrijkste sportmagazine in Engeland. Sommige van zijn commentaren zorgden voor verhitte discussies vooral met Zukertort en Leopold Hoffer in The Chess Monthly (door hen beiden opgericht in 1879). Deze zognaamde “Ink War” escaleerde in 1881, toen Steinitz zonder pardon Hoffer’s annotaties, bij partijen in het Berlin Congress van 1881 (gewonnen door Blackburne voor Zukertort), fel bekritiseerde.
Steinitz bood toen aan om de analytische verschillen van inzicht te beslechten in een tweede match met Zukertort. Maar deze weigerde dat, wat hem natuurlijk een smadelijke reactie van Steinitz opleverde.
Steinitz kwam weer terug in het serieuze competitieve schaak in 1882 in het Weense schaaktoernooi van dat jaar. Gezien de deelnemers werd dat toernooi toen geroemd als het sterkst bezette toernooi ooit. Opnieuw had Steinitz een moeizame start, maar uiteindelijk eindigde hij toch als gedeeld eerste, samen met Szymon Winawer, maar voor James Mason, Zukertort, George Henry Mackenzie, Blackburne, Berthold Englisch, Paulsen en Mikhail Chigorin. De play-off match leverde geen winnaar op.
Paul Morphy
Van december 1882 tot mei 1883 verbleef Steinitz in Amerika en trachtte tijdens dat bezoek ook in contact te komen met Paul Morphy, maar dat liep op een mislukking uit: dit is wat Steinitz zelf over de ontmoeting aan een journalist vertelde:
“The first time I met him in the street, I stopped him and pre-sented him with my card. He took it and read it, giving me a wild, questioning look for the moment. Immediately recovering himself he shook hands with me, saying that my name was well known to him and then he entered into conversation with me. Twice after that I met him, and on each occasion he was exceedingly pleasant and agreeable. As a crowd collected round us on each occasion, he excused himself on the score of pressing legal engagements. I am very angry with that crowd still for interrupting us; Morphy is a most interesting man to talk to. He is shrewd and practical and apparently in excellent health.”
Voor de partij in deze aflevering kies ik een van de partijen van de match tegen Blackburne, die Steinitz met 7-0 won. En dan een partij waar Blackburne, The Black Death, zwart had:
[1] Romantisch was een schaakstijl die al vanaf de 15e eeuw gebruikelijk was. De partijen in die stijl kenmerken zich door de nadruk op snelle tactisch manoevres in plaats van lange-termijn strategische plannen.
