Eind oktober 2025 stonden in Parijs 8 mannen en 2 vrouwen terecht voor cyberpesten van Brigitte Macron (1953), de vrouw van de Franse president Emmanuel Macron1, door even groteske als absurde leugens te verspreiden. Mevrouw Macron, is al 8 jaar het doelwit van complottheorieën waarin wordt beweerd dat ze een transgendervrouw is.
Voor de ernstigste overtredingen eisten de aanklagers voorwaardelijke straffen van drie tot twaalf maanden. Toch heeft Brigitte Macron in zekere zin een levenslange straf gekregen, want wie twijfelt eraan dat ze tot het einde van haar dagen door deze leugen zal worden achtervolgd? Deze hoax, die volledig is verzonnen om haar in diskrediet te brengen en via haar haar man, de president, te kwetsen, zal haar – en haar familie – nooit met rust laten.
Dochter als advocate
Tijdens het proces getuigde haar dochter, advocate Tiphaine Auzière, dat zelfs de kleinkinderen van de first lady het doelwit zijn geweest van spot op het schoolplein, wat bewijst hoe hardnekkig deze lastercampagne is.
De advocate getuigde op de tweede en laatste dag van het proces tegen tien personen die worden beschuldigd van het verspreiden van ongefundeerde beweringen over het geslacht en de seksualiteit van Brigitte Macron.
“Het is belangrijk om hier vandaag te zijn om uiting te geven aan de schade die mijn moeder heeft geleden. Ik wilde een beeld schetsen van hoe haar leven eruit heeft gezien sinds het moment dat ze het doelwit werd van deze aanvallen”, aldus mevrouw Auzière.
Ze voegde eraan toe dat ze een verandering en een “verslechtering” in de gezondheid van haar moeder had opgemerkt sinds de beweringen over haar geslacht en seksualiteit de ronde begonnen te doen.
Mevrouw Macron “moest voorzichtig zijn met haar kledingkeuze, haar houding… Ze weet heel goed dat haar imago zal worden gebruikt om deze theorieën te ondersteunen”, aldus de advocate.
Ze zei dat er geen dag voorbijging zonder dat de beweringen op de een of andere manier aan haar moeder werden gemeld – “zelfs door iemand die het goed bedoelt en met haar meeleeft”.
“Ze is niet gekozen, ze heeft niemand om iets gevraagd, en toch wordt ze aangevallen.”
Ook nog pedofilie
Onder de beklaagden – allen tussen 41 en 65 jaar oud – bevinden zich een gekozen functionaris, een galeriehouder en een leraar.
Eén van hen, een man genaamd Aurélien Poirson-Atlan, wordt ervan beschuldigd zijn 200.000 online volgers te hebben verteld dat mevrouw Macron een transgendervrouw is en dat het leeftijdsverschil van 24 jaar tussen haar en Emmanuel Macron neerkomt op “door de staat gesanctioneerde pedofilie”.
De heer Poirson-Atlan verklaarde dinsdag voor de rechtbank dat hij een “satiricus” was die alleen maar “een ander standpunt dan dat van de mainstream media” naar voren had willen brengen.
Laster is te goeder trouw
Twee andere beklaagden – de zelfbenoemde onafhankelijke journaliste Natacha Rey en internetvoorspeller Amandine Roy – werden vorig jaar al schuldig bevonden aan laster omdat ze beweerden dat de first lady van Frankrijk nooit had bestaan en dat haar broer van geslacht was veranderd en haar naam was gaan gebruiken. Ze werden later vrijgesproken door een hof van beroep. De rechtbank was het ermee eens dat hun uitspraken lasterlijk waren – maar oordeelde toch dat ze “te goeder trouw” hadden gehandeld!
Charlie Hebdo
De meeste beklaagden beriepen zich op hun “recht op satire” en beriepen zich schaamteloos op de “Charlie-geest” – alsof Charlie Hebdo ooit burgers heeft gepest met opzettelijke leugens. Maar door satire te claimen, geven ze in feite toe dat ze nooit hebben geloofd in het idiote verhaal dat ze onophoudelijk hebben verspreid. Ze erkennen daarmee dat wij het slachtoffer waren van de grap – en men vermoedt dat degenen die hen geloofden, hen dat nooit kwalijk zullen nemen.
Andere beklaagden zeiden ook dat ze gebruik hadden gemaakt van hun “vrijheid van meningsuiting”. Eén van hen eiste dat de Macrons foto’s zouden publiceren van Brigitte Macron tijdens haar zwangerschap om te bewijzen dat zij een biologische vrouw is.
Strafeis
Het Openbaar Ministerie eist voor de verdachten gevangenisstraffen van drie tot twaalf maanden voorwaardelijk en boetes tot 8.000 euro (9.300 dollar).
Hetzelfde verzinsel stak later de Atlantische Oceaan over, versterkt door de Amerikaanse extreemrechtse influencer Candace Owens, die de leugen voor miljoenen volgers in een nieuw jasje stak en er geld mee verdiende, terwijl ze tekeerging tegen de “globalistische elites”. Zij maakte een videoreeks rond ‘Becoming Brigitte‘ en parodieerde de cover van Time Magazine door Brigitte tot “Man van het jaar” te kronen.
De Macrons hebben sindsdien een aparte rechtszaak wegens laster tegen haar aangespannen in Parijs – een herinnering dat de wet voor iedereen geldt, ongeacht grenzen, en dat zelfs de leiders van democratieën hetzelfde recht hebben als elke burger om zichzelf en hun families te beschermen tegen laster en intimidatie.
Ontlastend bewijs in Amerikaanse zaak
De Macrons hebben al gezegd dat zij ontlastend bewijs2 zullen overleggen in de rechtszaak tegen de Amerikaanse rechtse influencer Candace Owens. Eerder dit jaar vertelde Tom Clare, de advocaat van de Macrons in deze zaak, aan de BBC dat het echtpaar fotografisch en wetenschappelijk bewijs zou voorleggen aan een Amerikaanse rechtbank om te bewijzen dat mevrouw Macron een vrouw is. “Het is ongelooflijk verontrustend om te bedenken dat je jezelf moet onderwerpen om dit soort bewijs naar voren te brengen”, zei hij.
Digitale haat
De deelname van Owens aan deze campagne onthult de mutatie van complotactivisme tot een geglobaliseerde industrie van digitale haat – een industrie die transfobie, vrouwenhaat, antisemitisme en homofobie samenbrengt en vervolgens flink profiteert van de verontwaardiging die ze veroorzaakt.
De recente gevallen wijzen op een noodzakelijke evolutie. Ontkrachten alleen is niet langer voldoende. De auteurs en profiteurs van laster moeten persoonlijk verantwoordelijk worden gehouden. Sociale mediaplatforms moeten worden verplicht om lasterlijke inhoud te verwijderen en te degraderen, in plaats van als versterkers te fungeren. En de media moeten de verleiding weerstaan om deze waanzin te recyclen om meer bezoekers te trekken. Onze democratieën zullen niet standhouden als leugens een vorm van straffeloosheid worden.
Helaas zouden complottheoretici vanuit een koel strategisch oogpunt echter dwaas zijn om afstand te doen van een dergelijk wapen. Cyberpesten werkt – en dat is precies wat het proces in Parijs aan het licht brengt.
1 Brigitte ontmoette haar huidige echtgenoot voor het eerst toen ze lerares was op zijn middelbare school. Zij trouwden uiteindelijk in 2007, toen hij 29 en zij 54 was.
2 U leest het goed: de Macrons gaan bewijzen dat de Franse first lady Brigitte wel degelijk biologisch een vrouw is. Het is op z’n zachtst gezegd een opmerkelijke stap in de rechtszaak die het presidentskoppel heeft aangespannen tegen de Amerikaanse conservatieve pro-Trump influencer Candace Owens.
“Zo moeilijk is het eigenlijk niet“, legt Piet Hoebeke, uroloog en decaan van de faculteit Geneeskunde aan de UGent, uit. “Zij is de biologische moeder van haar kinderen. Zij heeft die gebaard. Dat is op zich een heel eenvoudige uitleg die aantoont dat ze een biologische vrouw is.”
Brigitte Macron is niet het eerste slachtoffer van transfobisch nepnieuws. Ook oud-first lady Michelle Obama, zangeres Taylor Swift en Jacinda Ardern, de gewezen premier van Nieuw-Zeeland, kregen al hun deel.