Met een plof valt de bokser na de voorlaatste ronde op zijn kruk. Bezorgd kijkende helpers schieten toe met handdoek en natte spons. Als een van hen hem helpt met zijn gebitsbeschermer ontsnapt hem een stevige krachtterm. ’@#$%&*! ik had ‘m bijna, twee keer acht tellen neer, op punten win ik makkelijk…’. Die punten zijn mooi maar beteken niets als de bokser de laatste ronde niet overleeft. Ranglijsten kennen geen aparte kolom voor morele punten; bovendien zou die kolom voor velen al snel te smal zijn, want er zijn miljoenen morele winnaars maar maar één wereldkampioen.
Overvallen door een dodelijke moeheid die lood in zijn ledematen gegoten heeft, probeert de bokser door een stekende hoofdpijn heen, zijn situatie te overzien. De handdoek maar in de ring gooien, of op hoop van zegen de laatste ronde ingaan, hopende dat ook in de andere hoek de strijd zijn sporen heeft nagelaten?
Dit visioen kreeg ik in mijn partij tegen Mike, terwijl hij drukdoende was de veertigste zet te halen. Al na tien zetten stonden mijn stukken klaar om Mike’s stelling stormenderhand ‘te nemen’. Ergens tussen de tiende en twintigste zet miste ik tweemaal de beste voortzetting, zodat het initiatief nu bij Mike terecht gekomen was.
Overvallen door een dodelijke moeheid die lood in mijn ledematen gegoten heeft, probeerde ik door een stekende hoofdpijn heen, mijn stelling te overzien. De koning maar omgooien, of op hoop van zegen tot de veertigste doorspelen, hopende dat ook aan de andere kant van het bord de strijd en de tijdnood zijn sporen heeft nagelaten?
Intimi weten het antwoord al: ‘Opgeven? Nooit!’
En zo herhaalde Mike tweemaal de zetten om de veertigste te halen en kon ik remise claimen. ‘Remise?’ hoorde ik verbaasde omstanders roepen. ‘Hoe kan dat nou, hij heeft toch nog geen drie keer de zetten herhaald?’ Deze remise regel is een lastige, omdat de regel uitgaat van driemaal dezelfde stelling en niet driemaal dezelfde zet. Als ik mij niet vergis is ook Spasski tegen Fischer in de strijd om het wereldkampioenschap aan deze misvatting ten prooi gevallen.
Een van de omstanders vroeg mij of ik deze remise claim in een stukje in de Balans eens wilde aantonen, welnu, zie hier :
In de officiële Nederlandse bewerking van ‘De regels voor het schaakspel’ vastgesteld door de FIDE, staat in Artikel 12 : ‘De partij is onbeslist ingevolge de eis van een der spelers wanneer dezelfde stelling voor de derde maal voorkomt, telkens met dezelfde speler aan zet.’
Na de 37e zet van wit bereikten we voor de eerste keer de volgende, voor wit hopeloze, stelling :