In het Engels hebben ze het wel eens over “once in a blue moon” en ik heb me altijd afgevraagd wat een blauwe maan nu eigenlijk was. En of er een relatie is met het Nederlandse “een blauwe maandag“. Dit heb ik er op het internet over gevonden:
In tegenstelling tot wat de naam zegt, is een ‘blauwe maan‘ geen natuurkundig fenomeen maar een term uit de volksmond. Zo wordt de term ‘blauwe maan‘ gegeven aan de tweede volle maan die in één kalendermaand te zien is. Dit fenomeen is niet heel uitzonderlijk en komt gemiddeld om de 2,71 jaar voor. De reden waarom men dit in de volksmond ‘blauwe maan‘ noemt, komt wellicht van de Engelse uitdrukking ‘once in a blue moon‘, wat de uitdrukking is voor iets wat zelden gebeurt.
In een gemiddeld jaar op Aarde vindt er ongeveer 12,36 keer een Volle Maan plaats, iets meer dus dan één keer per maand. Het kleine overschot loopt op tot er een tweede Volle Maan voorkomt in één maand. Dat gebeurt gemiddeld dus slechts 1 keer in de 2 a 3 jaar en dan alleen op de 30e of 31e van de maand. Eigenlijk is zo’n blauwe maan dus niet meer dan een artefact van onze kalender, maar ondanks dat is het een fascinerend fenomeen, helemaal tijdens Halloween. De laatste keer dat we een blauwe maan tijdens Halloween hadden, was in het jaar 2020. En de eerstvolgende keer is pas weer in 2039.
Het voorkomen van een blauwe maan hangt ook sterk af van de tijdszone waarin men zich op dat moment bevindt. Zo kan een Volle Maan in Europa op 31 januari ook een ‘blauwe maan‘ zijn, terwijl het op dat moment in Australië al 1 februari is.
Soms kan het ook dat er zich twee ‘blauwe manen‘ voordoen in één kalenderjaar. Dit uitzonderlijk fenomeen vond in 2018 plaats.
De maan kleurt tijdens een zogeheten ‘blauwe maan‘ dus niet echt blauw. De enige verklaring voor een Volle Maan die een andere kleur heeft dan gewoonlijk, is terug te vinden in de samenstelling van de atmosfeer van de Aarde. Zo kunnen er zich tijdens bosbranden of vulkaanuitbarstingen meer roet en stofdeeltjes in de atmosfeer bevinden waardoor ze het rode licht uit het spectrum blokkeren en de maan hierdoor een blauwachtige kleur krijgt.
Zo heeft men in 1883 een visuele blauwe maan kunnen waarnemen na de uitbarsting van de vulkaan Krakatoa. Gedurende meer dan een jaar zag men toen van overal op Aarde een visuele blauwe maan.
Hieronder de toekomstige data waarop een ‘blauwe maan‘ te zien is:
Deze gegevens gelden voor de aangegeven tijdzone: MET: Midden-europese (winter)tijd, MEZT: Midden-europese zomertijd
do 31 augustus 2023 03.36 MEZT zo 31 mei 2026 10.45 MEZT zo 31 december 2028 17.48 MET di 30 september 2031 20.58 MEZT ma 31 juli 2034 07.54 MEZT za 31 januari 2037 15.04 MET di 31 maart 2037 11.53 MEZT ma 31 oktober 2039 23.36 MET zo 31 augustus 2042 04.02 MEZT di 30 mei 2045 19.52 MEZT vr 31 januari 2048 01.13 MET vr 30 september 2050 19.31 MEZT wo 30 juli 2053 19.05 MEZT vr 31 maart 2056 12.24 MEZT do 31 oktober 2058 13.54 MET wo 31 augustus 2061 00.17 MEZT vr 30 mei 2064 12.35 MEZT vr 31 december 2066 15.40 MET wo 30 maart 2067 22.08 MEZT ma 30 september 2069 20.08 MEZT do 30 juni 2072 12.21 MEZT di 30 april 2075 20.36 MEZT zo 31 oktober 2077 11.36 MET wo 31 juli 2080 21.13 MEZT ma 31 mei 2083 11.41 MEZT ma 31 december 2085 00.58 MET do 30 september 2088 17.24 MEZT ma 30 juli 2091 14.00 MEZT zo 31 januari 2094 13.36 MET vr 30 april 2094 15.53 MEZT wo 31 oktober 2096 12.15 MET zo 30 augustus 2099 19.55 MEZT
