Van horrorfilms tot een avondje bibberen met vrienden: het ouijabord is de meest bekende manier om in contact te komen met geesten. Op het bord staan de woorden ja, neen, vaarwel en alle letters en cijfers.
De wereld is in drie kampen verdeeld:
- de mensen die het maar flauwekul vinden,
- de mensen die beweren dat ze er niet in geloven (maar dat stiekem wel doen) en
- de mensen die het écht geloven.
Maar wie van hen heeft nu gelijk? Werkt het echt?
Voor je té veel hoop koestert: neen, de kans is groot dat er geen geesten aan te pas komen.
Dat beweren althans onderzoekers uit Denemarken en Duitsland. In de naam van de wetenschap hebben ze enkele ouija-enthousiastelingen opgetrommeld en hen geesten laten oproepen met het bord. Ondertussen werden de oogbewegingen van de spelers ook gemonitord.
In eerste instantie hebben de mensen moeite met voorspellen waar het driehoekig plankje naartoe zal bewegen, maar na een tijdje worden ze hier (onbewust of niet) beter in.
Met andere woorden: na verloop van tijd valt hun blik opeenvolgend op letters die samen woorden en zinnen vormen.
De enthousiastelingen geloven oprecht dat het plankje uit zichzelf beweegt en dat zij en hun spelkameraad niet valsspelen. Volgens de sceptici is er niets supernatuurlijk aan de hand en duwt de andere het plankje gewoon vooruit. Het zijn vooral de mensen met weinig gevoel dat zijzelf en de omgeving controle hebben over de situatie, die geloven in de ouija-magie.
“Het lijkt er dus op dat de bewegingen op het ouija-bord simpelweg een uiting zijn van ons brein, dat bepaalde structuren (of woorden) kan voorspellen“, besluiten de onderzoekers. “In het begin lijken de letters heel random, maar hoe langer er gespeeld wordt, hoe meer betekenisvolle woorden opduiken. Dit maakt het voor een duo spelers ook gemakkelijker om samen (onbewust!) de reacties van het ouijabord te vormen.”
Logica en gezond verstand suggereren natuurlijk dat Ouija-borden niet echt communiceren met de doden; als dat zo was, zouden er zeker geen onopgeloste moorden zijn, aangezien politiedetectives alleen maar het Ouija-bord moeten gebruiken om contact op te nemen met de vermoorde slachtoffers en te vragen hoe ze zijn gedood en onder welke omstandigheden.
Als de beweging van de planchette over het Ouija bord echt gecontroleerd wordt door geesten onafhankelijk van enig menselijk contact, dan zou het spel vragen moeten beantwoorden zonder dat iemand het aanraakt. De menselijke deelnemers moeten in staat zijn om achterover te leunen met een drankje, vragen te stellen aan het bord en het planchet magisch en mystiek rond te laten lopen om te beantwoorden wat voor vragen iemand heeft. Dat gebeurt natuurlijk niet, omdat het de menselijke beweging is die de antwoorden creëert.
Wetenschappers weten precies hoe het Ouija-bord werkt: het is het ideomotorische effect.
De deelnemers bewegen de planchette onbewust over het bord, maar omdat ze zich niet bewust zijn van wat er gaande is, schrijven ze de beweging toe aan een externe invloed of bovennatuurlijke intelligentie. De bewegingen van de planchette over het bord Ouija kunnen heel mysterieus lijken voor de deelnemers, die allemaal zweren dat ze niet opzettelijk iets verplaatsen (natuurlijk helpt een speelse grappenmaker soms om een boodschap te spellen).
Het testen van het Ouija-bord is heel eenvoudig en kan door iedereen in een paar minuten worden gedaan. Het enige dat nodig is, zijn een paar blinddoeken (of een tafelkleed of stuk karton dat net boven het bord wordt gehouden om de meningen van de deelnemers te blokkeren) en een derde persoon om naar het bord te kijken en aantekeningen te maken over wat het zegt. Het idee is om het zo te maken dat de deelnemers zelf niet kunnen zien waar de letters zijn; Immers, als geesten of geesten echt de planchette begeleiden in plaats van de mensen, dan zou het niet uit moeten maken of degenen die de planchette raken het bord kunnen zien of niet. Het resultaat is onveranderlijk wartaal, een reeks willekeurige letters en cijfers die helemaal geen boodschap bevatten.
