80 jaar “De open samenleving en haar vijanden”
In 2025 is het 80 jaar geleden dat Karl Poppers filosofische meesterwerk “De open samenleving en haar vijanden” verscheen. In het Filosofie magazine wordt hier aandacht aan gegeven.
Categorie: Filosofie
Filosofie is iets waar ik pas op veel latere leeftijd in geinteresseerd ben geraakt, als bijprodukt van mijn interesse in wis- en natuurkunde en kosmologie.
Abraxas
In mijn pubertijd was ik weg van een LP van Santana: Abraxas. Ik heb me toen afgevraagd waar die naam op sloeg. Maar dat was in de pre-internet tijd, dus een antwoord heb ik niet gekregen.
Onlangs zag ik Abraxas weer voorbijkomen en nu heb ik wel een poging gedaan om er meer over te weten te komen.
Wie was Anaximander?
Je bent misschien bekend met de werken van Aristoteles, Socrates en Plato vanwege hun bijdragen als vroege Griekse geleerden. Maar heb je ooit gehoord van Anaximander, de eerste filosoof die enorme veranderingen aanbracht in de astronomische wereld en de natuurfilosofie? Hij was een presocratische filosoof, dus hij is ouder dan de typische Griekse geleerden (dat is waarschijnlijk de reden waarom je nog nooit van hem hebt gehoord).
Bestaat tijd?
Bestaat tijd? Het antwoord op deze vraag lijkt misschien voor de hand liggend: natuurlijk bestaat het! Kijk maar naar een kalender of een klok. Maar ontwikkelingen in de natuurkunde suggereren dat het niet-bestaan van tijd een open mogelijkheid is, en een die we serieus moeten nemen. Hoe kan dat, en wat zou het betekenen?
Socratische methode
De Socratische methode (of ondervraging) is een techniek die wordt gebruikt om kritisch denken te stimuleren en ideeën te verhelderen. Hier zijn zes soorten Socratische vragen.
De open samenleving en haar vijanden
The Open Society and its Enemies is Poppers hoofdwerk, dat uit twee delen bestaat. Het is een radicale aanval op wat Popper zag als de wortels van het kwaad: de totalitaire tendensen in het werk van Plato, Hegel en Marx.
Tolerant voor intolerantie?
olerantie of verdraagzaamheid is een sociale, culturele of in een religieuze context gebruikte term, die de mate aangeeft waarin afwijkend gedrag of leden van bepaalde groepen niet worden gediscrimineerd ondanks hun afwijkend en door de meerderheid verwerpelijk geachte gedrag (of afwijkende meningen). Tolerantie is afgeleid van het Latijnse tolerare dat verdragen, verduren, uithouden, betekent.
Het debat over Tijd
Het debat tussen Albert Einstein en Henri Bergson over het concept van tijd is een van de beroemdste filosofische en wetenschappelijke discussies van de 20e eeuw. Dit debat vond plaats in 1922 en had diepgaande implicaties voor zowel de natuurkunde als de filosofie.
Presentisme
Presentisme is een manier van historische analyse waarbij hedendaagse ideeën en perspectieven anachronistisch worden geïntroduceerd in voorstellingen of interpretaties van het verleden.
Epistemologie
Epistemologie, of de studie van kennis en hoe deze wordt verworven, is begonnen met Socrates, wiens levenswerk het meest beroemd werd weergegeven in Plato’s “De Republiek”.