Bhutan en het geluk

In “The Oxford Handbook of Happiness” schrijft Jigme Khesar Namgyel Wangchuk, de huidige koning van Bhutan, het voorwoord. Daar haal ik deze zinsnede uit:

“For individuals, pursuing true happiness implies striving towards a certain purity, a nobility of goal; some sort of perfection. It cannot arise from wrongful, harmful, or contrived circumstances. It is not something to be achieved in solitude or for the moment. Thus, in a nation seeking growth while creating the conditions for promoting “happiness,” it is more likely that we will see such qualities as rule of law, good governance, technology, robust economies, and good education combine with values of equality, equity, justice, compassion, and commitment to the welfare of fellow citizens and future generations and with respect for other peoples and nations and all sentient beings.”

Gross National Happiness

Dat juist de koning van Bhutan het voorwoord schrijft zal te maken hebben met het streven van zijn vader, Jigme Singye Wangchuk, in 1974: “Gross National Happiness (GNH) is more important than Gross National Product (GNP)”.

In dat voorwoord maakt hij nog een rake opmerking:

“It is easy to measure wealth or even the power and influence of nations. Too often, these figures are accepted so easily that the truth of the millions affected by inequality, poverty, neglect, apathy, and despair remain hidden and unaddressed. In identifying Happiness as a development goal, it is not being implied that Happiness can or should become another variable to be measured. We are simply trying to bring a more profound, humane, and deeper meaning and purpose to the measuring of economic growth.”

Bruto Nationaal Geluk

Dit bracht me op het idee wat meer te weten te komen over het “Bruto Nationaal Geluk” (BNG). Volgens Wikipedia is BNG een van de methoden om te proberen de levenskwaliteit op een andere manier te meten dan met het Bruto Nationaal Inkomen (BNI) (voorheen Bruto Nationaal Product of (BNP)).

De vier pijlers van BNG zijn volgens de koning van Bhutan:

• bevordering van billijke en duurzame sociaal-economische ontwikkeling;
• behoud en bevordering van culturele waarden;
• behoud van het natuurlijke milieu;
• goed bestuur van ondernemingen.

Dat klinkt als een prima verkiezingsprogramma!

Wikipedia geeft ook nog aan waarom er een BNG gekomen is:
“Een nadeel van het BNI of BNP is dat de geschatte waarde van activiteiten zoals vrijwilligerswerk en huishoudelijke arbeid niet worden opgenomen en activiteiten die afbreuk doen aan de welvaart en gelukservaring, zoals criminaliteit, milieu-vervuiling en echtscheidingen er niet van worden afgetrokken. Ook worden bij de berekeningen van BNI/BNP mensen en natuur niet als kapitaal beschouwd; het weglaten van menselijk en natuurlijk kapitaal in de berekeningen versterkt de neiging van management en investeerders om met tegenwind kortzichtig mensen te ontslaan, wat de veerkracht van het systeem kan aantasten.”

Aan deze tekort-komingen moet het BNG tegemoet komen.

Volgens Bhutan moeten we overheidsprogramma’s op het gebied van handel, land-bouw en transport niet beoordelen op wat ze opleveren aan economische winst, maar op wat ze bijdragen aan het geluk van de bevolking. Want materiële welvaart is belangrijk, maar fysiek en psychisch welzijn zijn dat minstens evenzeer. Om die immateriële welvaart te meten, ontwikkelde Bhutan een systeem waarbij gekeken wordt naar onder meer ecologie, gezondheid, onderwijs, cultuur, omgang met het begrip tijd, vitaliteit, goed bestuur en onderling vertrouwen.

Maar hoe meet je BNG?

In Bhutan heeft men geprobeerd het BNG meetbaar te maken en in 2010 een survey onder de eigen bevolking gehouden. Enkele opmerkelijke resultaten waren:

• Mannen waren gelukkiger dan vrouwen;
• Mensen in stedelijke gebieden waren gelukkiger dan mensen die op het platteland leefden;
• Geschoolde mensen waren gelukkiger dan ongeschoolde (het niveau van de scholing maakte echter niet uit);
• Mensen zonder werk waren gelukkiger dan kantoorpersoneel, huisvrouwen of boeren;
• Ongetrouwde en jonge mensen waren het gelukkigst;
• De Bhutanees gaf gemiddeld een 7,43 voor zijn geluk.

Dezelfde survey werd ook in 2015 gehouden en de Bhutanese regering trekt conclusies uit de verschillen met de resultaten van 5 jaar eerder:

• Our people are healthier;
• Educated people are happier compared to uneducated;
• Living standards have improved;
• People living in urban areas are happier than those living in rural areas;
• Farmers are less happy than other professions;
• Men are happier than women;
• Government services need to be improved;
• More needs to be done to strengthen our culture and traditions;
• People feel less responsible for conserving environment;
• The overall “Happiness score” is 7,56.

We moeten dit echter wel zien in het perspectief van de feiten:

Tegenwoordig is Bhutan een constitutionele monarchie met 0,8 miljoen inwoners (2021), daarvan leven er ruim 200.000 in de hoofdstad Thimphu.
In 2019 bedroeg de export van Nederlandse goederen naar Bhutan € 1,0 miljoen. Een exportwaarde die vergelijkbaar is met die van Vaticaanstad en Dominica.

Bhutan is een van de armste en minst ontwikkelde landen ter wereld.
Volgens het Ontwikkelings-programma van de Verenigde Naties leeft in Bhutan 26,2% van de bevolking van minder dan 1,25 Amerikaanse dollar per dag.
Het CIA World Factbook schatte dat in 2003 31,7% van de bevolking onder de armoedegrens leefde.
De economie is grotendeels gebaseerd op de landbouw, zelfs meer dan 90% van de bevolking is voor zijn levensonderhoud afhankelijk van de landbouw.

Behalve bosbouw en huisnijverheid bestaat er vrijwel geen industrie in Bhutan.
Het land heeft wel een grote potentie voor het aanleggen van dammen voor de opwek-king van elektriciteit. De grootste dam in Bhutan levert het land 25 miljoen dollar per jaar op, mits deze elektriciteit wordt geëxporteerd naar het buurland India. Deze export zorgde in 2011 voor een economische groei van 10 procent en in 2012 voor nog eens 7,5 procent.
Er zijn plannen om nog meer dammen te bouwen om de export van elektriciteit verder te vergroten, maar deze projecten kunnen alleen worden uitgevoerd als deze voldoen aan de duurzame milieu-eisen die de koning en de regering handhaven om de natuur in Bhutan te beschermen en die onderdeel zijn van de meting van het Bruto Nationaal Geluk.