Na de warmste herfst ooit, zijn onderzoekers ervan overtuigd dat 2023 het warmste jaar ooit zal zijn, nog voordat het zelfs maar voorbij is.
En hoewel verschillende factoren van invloed zijn op de recordhitte van dit jaar, zeggen onderzoekers dat de door de mens veroorzaakte klimaatverandering voor een groot deel verantwoordelijk is.
Copernicus Climate Change Service
Op 6 december onthulde de Copernicus Climate Change Service (C3S) – onderdeel van het ruimtevaartprogramma van de Europese Unie – dat de boreale herfst van dit jaar, of september tot november op het noordelijk halfrond, de warmste is geweest sinds het begin van hun records in 1940, met temperaturen die 0,6 graden Fahrenheit (0,32 graden Celsius) hoger zijn dan ooit tevoren.
Dit jaar hebben we al de warmste zomer ooit gehad, deels als gevolg van een record hittegolf die een reeks van drie van de heetste dagen ooit wereldwijd omvatte.
Volgens C3S braken in 2023 ook zes afzonderlijke maanden hun mondiale temperatuurrecords en bereikte het zee-ijs van Antarctica het laagste niveau sinds het begin van de records.
Tot nu toe zijn de gemiddelde temperaturen op aarde dit jaar 2,6 F (1,46 C) hoger geweest dan de temperaturen in pre-industriële tijden en 0,2 F (0,13 C) hoger dan tussen januari en november in 2016, het huidige warmste jaar ooit gemeten, volgens C3S.
Deze “buitengewone” temperaturen betekenen dat 2023 “het warmste jaar in de geschiedenis zal zijn”, zei C3S-adjunct-directeur Samantha Burgess in een verklaring.
El Niño en La Niña
De onderzoekers merken op dat de ongewoon warme herfst deels werd veroorzaakt door de laatste El Niño-gebeurtenis – een fenomeen waarbij warmer water nabij de evenaar zorgt voor warmere luchttemperaturen op aarde – die officieel in juni begon. El Niño zal volgend jaar voortduren, wat betekent dat 2024 waarschijnlijk net zo warm zal zijn als 2023.
De afgelopen drie jaar werd de temperatuur op aarde onder controle gehouden door een La Niña-gebeurtenis met drievoudige dip, die het tegenovergestelde effect heeft als El Niño. Maar zonder La Niña is de temperatuur van het zeeoppervlak hoger gestegen dan ooit tevoren.
Sommige andere experts hebben gesuggereerd dat de uitbarsting van de onderwatervulkaan in Tonga in januari 2022, die recordniveaus aan waterdamp in de atmosfeer pompte, gedeeltelijk verantwoordelijk kan zijn voor de recordwarmte van dit jaar, doordat er meer warmte in de atmosfeer wordt vastgehouden. Deze beweringen zijn echter grotendeels ontkracht door onderzoekers.
25 miljard atoombommen
Ondanks deze factoren is de belangrijkste oorzaak van de stijgende temperaturen de opwarming van de aarde, veroorzaakt door de op hol geslagen uitstoot van broeikasgassen, die de afgelopen vijftig jaar meer dan 25 miljard atoombommen aan energie in onze atmosfeer hebben vastgehouden, schreven de onderzoekers. Deze overtollige energie heeft er niet alleen voor gezorgd dat de luchttemperatuur omhoog is geschoten, maar maakt extreme gebeurtenissen zoals El Niño ook veel onvoorspelbaarder en potentieel schadelijker, zeggen ze.
De opwarming van de aarde, veroorzaakt door de stijgende uitstoot van broeikasgassen, is grotendeels verantwoordelijk voor de recordtemperaturen van dit jaar. En het probleem wordt steeds erger. Op 4 december maakten wetenschappers van de United Nations Climate Change Conference of the Parties (COP28) bekend dat de mondiale CO2-uitstoot dit jaar een nieuw hoogtepunt heeft bereikt.
“Zolang de concentraties van broeikasgassen blijven stijgen, kunnen we geen andere resultaten verwachten dan die van dit jaar”, zei C3S-directeur Carlo Buontempo in de verklaring.
De gevolgen van de opwarming van de aarde worden steeds duidelijker. In 2023 bleek uit onderzoek dat klimaatverandering ervoor zorgt dat grote Amerikaanse steden zinken en dat meer dan de helft van ’s werelds grootste meren en reservoirs krimpt. Studies voorspelden ook dat de Golfstroom, die een cruciale rol speelt in de oceaancirculatie, al in 2025 zou kunnen instorten, en dat de stijgende zeespiegel de Amerikaanse kustlijn tegen 2050 zou kunnen overspoelen.
Wetenschappers zeggen echter dat we nog tijd hebben om verdere rampen te voorkomen.
Vooraanstaand expert op het gebied van klimaatverandering Michael Mann, directeur van het Center for Science, Sustainability and the Media aan de Universiteit van Pennsylvania, schreef onlangs in een opiniestuk dat “we nog steeds de ergste gevolgen van klimaatverandering kunnen stoppen” als we broeikasgassen zo snel mogelijk terugdringen.
Er is nog tijd om te behouden wat we nu hebben, schreef Mann. “Maar de kans wordt kleiner.”
