Nu we al weer een tijdje in Woerden wonen en ik tijdens mijn wandelingen diverse historische plekken ben tegen gekomen, nog maar eens een samenvatting van de geschiedenis van Woerden die twee millennia omvat.
Twee millennia
Woerden heeft een strategische ligging in het Groene Hart van Nederland, wat heeft bijgedragen aan haar historische rol als
- militair bolwerk,
- handelscentrum, en
- agrarisch knooppunt.
Van de Romeinse tijd tot de moderne periode, heeft Woerden talrijke transformaties doorgemaakt die hieronder belicht worden.
Romeinse Tijdperk: de stichting van Castellum Laurium
De vroegste geschiedenis van Woerden gaat terug tot de Romeinen, omstreeks 40 na Christus. De Romeinen bouwden langs de noordgrens van hun rijk, de zogenaamde Limes, een reeks forten om de Rijndelta te bewaken. Woerden was de locatie van een van deze forten, genaamd Castellum Laurium.
Dit fort lag op een strategisch punt langs de oude Rijn, die toen nog als hoofdader voor het Romeinse transport diende. Archeologische vondsten in Woerden hebben veel bewijs geleverd van Romeinse aanwezigheid, waaronder munten, keramiek, en delen van houten schepen (kijk maar eens in de parkeergarage Castellum).
Het fort had voor de Romeinen niet alleen een militaire functie, maar was ook een knooppunt voor handel en communicatie. Dankzij de ligging aan de Rijn konden goederen gemakkelijk van en naar het Romeinse rijk worden vervoerd, wat Woerden in deze periode tot een belangrijk logistiek centrum maakte.
Middeleeuwen: van Dorp naar Stadsrechten
Na de val van het Romeinse Rijk in de vijfde eeuw, raakte de regio in verval. Het zou echter niet lang duren voordat Woerden opnieuw van belang werd. In de middeleeuwen ontwikkelde het zich van een klein dorp tot een stad van betekenis in het Hollandse graafschap.
In 1160 werd Woerden voor het eerst genoemd als een zelfstandige nederzetting, en in 1372 kreeg Woerden stadsrechten van graaf Willem V van Holland. Die stadsrechten gingen gepaard met een bepaalde vorm van autonomie, zodat Woerden nu zelf recht kon spreken en markten kon organiseren. Deze markten zetten de spiraal van economische groei van de stad in werking, vooral als gevolg van agrarische handel. Dit kwam omdat Woerden in een vruchtbaar gebied lag, wat ideaal was voor de landbouw en de veeteelt.
De opkomst van Woerden als Vestingstad
Tijdens de zestiende en zeventiende eeuw was er een tijd van politieke en militaire onrust in de Nederlanden, en werd Woerden een belangrijke vestingstad. In de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648), waarin de Nederlanders tegen Spanje een onafhankelijkheidsstrijd voerden, speelde de stad een belangrijke rol als verdedigingspunt in de Hollandse Waterlinie. Dit was een ingenieus systeem waarbij grote delen van het land plus minus een halve meter onder water werden gezet om vijandelijke legers tegen te houden.
De Moderne Tijd: industrialisatie en groei
Met de komst van de industriële revolutie in de negentiende eeuw, veranderde het karakter van Woerden opnieuw. De agrarische sector bleef belangrijk, maar nieuwe industrieën begonnen op te komen. Woerden werd landelijk bekend om zijn kaasproductie. De markten die al sinds de middeleeuwen belangrijk waren, transformeerden en specialiseerden zich, zoals bijvoorbeeld de kaasmarkt.
De aansluiting van Woerden op het spoorwegnetwerk in de negentiende eeuw stimuleerde verdere economische groei. Woerden werd een knooppunt voor handel en transport. De stad onderging ook een fysieke transformatie, met de aanleg van nieuwe infrastructuur en de aanleg van woonwijken buiten de historische stadskern.
Twintigste Eeuw: van vestingstad tot woonstad
In de twintigste eeuw veranderde Woerden van een industrieel centrum in een moderne woonstad. De economische focus verschoof van productie naar dienstverlening, en de stad groeide mee met de toenemende verstedelijking van Nederland. De vestingwerken, ooit zo belangrijk voor de verdediging, werden afgebroken of omgevormd tot stadsparken.
Na de Tweede Wereldoorlog, waaruit Woerden relatief ongeschonden te voorschijn kwam, beleefde de stad een nieuwe periode van expansie. Nieuwe wijken werden gebouwd, om de groei van het aantal inwoners te kunnen bijbenen.
Cijfers over Woerden in 2024
Aantal inwoners
De gemeente Woerden telt 53.724 inwoners; dat is het aantal zoals op 1 januari in het bevolkingsregister was vastgelegd.
Groei
De bevolking van de gemeente Woerden is met 17.434 inwoners gestegen van 36.290 inwoners in 1995 tot 53.724 inwoners in 2024 (dat is een zeer grote groei van 48%). Het gemiddelde verschil per jaar over de hele periode van 1995 tot en met 2024 was 601 inwoners (1,44%). De ontwikkeling van de data in de tijd volgt een duidelijk stijgende trend: De cijfers stijgen bijna ieder jaar.
Oppervlakte
Gemeente Woerden heeft afgerond een totale oppervlakte van 9.292 hectare, waarvan 8.855 land en 437 water (100 hectare is 1 km2). De gemiddelde dichtheid van adressen is 1.428 adressen per km2. Er wonen 23.029 huishoudens in de gemeente Woerden.
WOZ waarde
In 2023 was de gemiddelde WOZ waarde €405.000,-.
Vergrijzing
Het percentage inwoners van 65 jaar en ouder is 20%.
Verkiezingsuitslag Tweede kamer 2023
