In de vorige (eerste) bijdrage over het correspondentieschaaktoernooi met als thema Schliemann-Jänisch, zat ik n og in de halve finale… Maar in deze bijdrage (uit 1996)…
Tegelijkertijd met de eerste medaille voor Nederland op de Centennial Games, ontving ik de uitnodiging van de ICCF om mee te spelen in de finale van het Schliemann Jänisch Thema Toernooi. Vele Balansen geleden heb ik hierover al eens een stukje geschreven, maar nu is het dan zover : de startdatum was 1-9-96 en de partijen dienen voor 1-9-99 beslist te zijn.
Finale groep
De finalegroep bestaat uit 4 (!) Nederlanders (waarvan er een zich inmiddels heeft teruggetrokken), een Spanjaard en een Duitser. In deze groep speel je tegen alle anderen zowel een partij met wit als een met zwart. Dat betekent dat je 10 Schliemann Jänisch partijen tegelijkertijd speelt.
In de aanloop naar deze finale heb ik nu 16 (volwaardige) partijen met deze haarscherpe opening gespeeld (11 gewonnen, 4 remise, 1 verloren). De beginstelling ontstaat na de zetten :
1. e4 e5, 2.Pf3 Pc6, 3.Lb5 f5, 4.Pc3 fe4, 5.Pe4 d5, 6.Pe5 de4, 7.Pc6 …
De zomervakantie heb ik benut om mijn kleine database van partijen met de themavariant (dat zijn er nu 271) nog eens door te lopen en hier en daar wat kanttekeningen te plaatsen. Voor de statistici : 41% werd gewonnen door wit, 28% werd remise en 31% van de partijen werd gewonnen door zwart. Op basis daarvan zou je kunnen zeggen dat de bovenstaande beginstelling voordeliger voor wit moet zijn. Objectief gezien is dat ook wel waar denk ik, omdat de statistiek in dit geval ook nog eens een voordeliger beeld van zwarts kansen geeft doordat de partijselectie hoofdzakelijk vanuit zwarts standpunt gedaan is.
Ik weet niet zeker in hoeverre ik de bovenstaande stelling nog objectief kan beoordelen. Dat heeft veel te maken met de reden waarom je aan zo’n thematoernooi deelneemt : het gaat daarbij niet om de breedte maar om de diepte van je repertoire.
Diep in je hart hoop je bij de voorbereiding op het thema, tijdens het afstoffen van een oude variant, plotseling een nieuwe mogelijkheid te zien die het oordeel van de oude meesters over die variant in een heel ander daglicht plaatst. Maar ja, dat is dagdromerij, ik ben helaas niet veel bijzonders op het spoor gekomen…
Wereldkampioen Schliemann Jänisch
Wel heb ik me voorgenomen om een serieuze gooi te doen naar de titel ‘Wereldkampioen Schliemann Jänisch’, en om mezelf voldoende bij de les te houden wil ik voor de Balans verslag doen van mijn vorderingen. Gezien de doorlooptijd van het toernooi zou het dus een feuilleton over meerdere jaargangen kunnen worden.
De verslaggeving zal een beetje de vorm aannemen van een Bommelstrip : i.p.v. de plaatjes met daaronder het verhaal, verschijnen er nu diagrammen met daarbij een toelichting op de gespeelde zetten sinds de vorige aflevering. Het gekke (en tegelijkertijd riskante) daarbij is dat ik net zoveel over de afloop van de partijen weet als de aandachtige lezer!
Ik beloof plechtig dat ik als het slecht met me afloopt, de hele beker zal leegdrinken en de lezers kond zal doen van die teloorgang. Hopelijk wordt dit risico enigszins gecompenseerd door nuttige tips die ik van oplettende lezers mag ontvangen…
Goed, daar gaan we met De Weg Naar Het Wereldkampioenschap Schliemann Jänisch, jaargang 1, nummer 1.
Alle partijen in dit thema toernooi starten vanuit de stelling die hierboven al is weergegeven, met andere woorden : in dit toernooi begint zwart de partij.
Hij heeft eigenlijk maar 2 mogelijkheden om zijn dame te redden : 7…Dd5, de Möhring variant (statistisch : in 67 van de 271) of 7…Dg5, de Klassieke variant (in 183 van de 271). De derde manier, 7…bc6, is niet zo goed en heeft daarom ook geen naam : 7….bc6 8.Lc6 Ld7 9.Dh5 Ke7 10.De5 Le6 11.La8 Da8 12.Dc7 Ke8 13.0-0 … en wit heeft een toren en drie pionnen voor een loper en een paard, bovendien staat de zwarte koning ‘op de tocht’ (21 van de 271).
Actuele stand Goedhart
Hoe staan de partijen er nu, eind oktober 1996, voor:
Het vervelende van het tegelijkertijd spelen met wit en zwart is dat je een tijdje ‘tegen jezelf’ speelt als de tegenstander jouw zetten uit de andere partij kopieert. Het is altijd afwachten wie als eerste die symmetrie doorbreekt. De zet 10.Pa7 die in beide partijen werd gespeeld, wordt door de meeste boeken niet aanbevolen, betere alternatieven zijn 10.d4 of 10.Pe5. Ikzelf scoorde in de voorrondes na 10.Pa7 met zwart 3 uit 3 en met wit 1.5 uit 2. Het leek me grappig om WG met zijn eigen wapen te bestrijden, want blijkbaar is hij het niet eens met de varianten die in de boeken gegeven worden.
In mijn zwarte partij volgen we een partij die ik speelde tegen de Fin Halilla (zie een vorige Balans). Die partij is toen goed verlopen, dus waarom wat zou ik al afwijken? Weliswaar speelde Halilla een andere 18e zet, maar het thema blijft hetzelfde: actief stukkenspel van zwart op alle open lijnen, tegen een materieel voordeel voor wit. Ik ben benieuwd of ook in deze partij de ‘geest’ wint van de ‘materie’…
In zijn zwarte partij wijkt Wim Goedhart als eerste af van de hoofdvariant met zijn zet 11…Pd7 i.p.v. 11…Kd7. Wellicht dat het vervolg een huisvlijtvariant is, want mijn boeken en database geven vreemd genoeg nergens zwart’s 14e zet. Ik ben er niet meer zo zeker van dat de dameruil die ik daarna accepteerde het beste voor wit is; de stelling blijkt bij nader inzien toch snel te vervlakken.
Actuele stand Kuhlmann
Kuhlmann kiest als wit voor de volgorde 10.Pe5 c6 11.d4 Dh4 12.g3 Dh3 i.p.v. 10.d4 Dh4 11.g3 Dh3 12.Pe5 c6 (waarna dezelfde stelling bereikt wordt), om te voorkomen dat zwart na 10.d4 … het sterke 10…Dd6 kan spelen (zie JH-Cervignon). Dit voorkomen van 10…Dd6 koos ook Timman in zijn dramatisch verlopen zevende partij tegen Speelman in de kandidatenmatches van 1989. Zwart zijnde volg ik voorlopig Speelman’s goede voorbeeld.
In mijn witte partij kan ik me spiegelen aan de vorderingen die gemaakt worden in JH-Wim Goedhart. Als het daar fout gaat met wit kan ik dat nog in deze partij corrigeren, aangezien we een paar zetten achter lopen.
Actuele stand Ritter
Erwin Ritter ben ik in de voorronden al een keer tegengekomen; via een tweede plaats in de groep heeft hij zich alsnog voor de finale geplaatst. De beste remedie tegen hem lijkt me het herhalen van de zetten uit de beide partijen die ik al van hem won, en dan maar afwachten waar hij een verbetering gevonden heeft. In zijn witte partij wijkt hij op de 12e zet af: hij durfde 12.Db5 blijkbaar niet aan (in onze vorige partij volgde toen: 12.Db5 Ke6 13.d4 e3 14.De5 De5 15.de5 Pd5 16.Pb5 Ke5 17.c4 Pb4 en de zwarte pion op e3 bleef hem de rest van de partij behoorlijk dwarszitten). In de andere partij volgen we nog steeds onze vorige partij : de switch van de dame van h5 naar a5 is een wending die niet in de boeken staat. De dreiging is duidelijk: 13.Pc6 … en de zwarte opties om dit tegen te gaan zien er wat mij betreft geen van alle aantrekkelijk uit: 12… b6, 12… Tb8 of 12… Ke8. Die laatste mogelijkheid koos Ritter in onze vorige partij, met als gevolg: 12…Ke8 13.0-0 Pf6 14.De5 … Als het nu weer zo gaat overweeg ik om niet 14.De5 maar nog beter (?) 14.d4 te spelen.
Actuele stand Cervignon
Om niet alle partijen met 9.f4 Df4 te spelen, kies ik tegen de Spaanse vertegenwoordiging in deze finalegroep voor 9…Dh4, een mogelijkheid die in mijn database 76 maal voorkomt met tweemaal zoveel witte als zwarte winstpartijen, dus of het nou zo’n verstandige keuze is… Met wit nu maar eens niet een Pa7 variant; daar volg ik een partij Kamsky-Piket die voor Piket niet goed afliep…
De stand van zaken nog eens overziend, heb ik alleen bij JH-Wim Goedhart geen ‘lekker’ gevoel : ik heb het idee dat we daar al snel uit de tactische verwikkelingen zijn en dan rest ons slechts een moeizaam eindspel met lichte stukken. Juist die tactische verwikkelingen maken deze variant van het Spaans voor mij zo aantrekkelijk. Ik heb zo’n idee dat we in de andere partijen nog wel enig vuurwerk kunnen verwachten. Wellicht al in de volgende aflevering…
Wordt dus weer vervolgd…
