Al in 2007 was er in de Duitse rechtspraak al een duidelijk geval van een verschoven Overton Window bij een van de uitspraken. Ik citeer een artikel uit The Guardian:
Duitse rechter beroept zich op Koran om mishandelde vrouw echtscheiding te weigeren
Berlijn zat 24 mrt 2007
“Een Duitse rechter, die een Marokkaanse vrouw een snelle echtscheiding weigerde op grond van het feit dat huiselijk geweld acceptabel was volgens de Koran, is van de zaak gehaald na landelijke verontwaardiging.
De rechter, Christa Datz-Winter, zei dat de Duitse vrouw van Marokkaanse afkomst geen echtscheiding zou krijgen omdat zij en haar man uit een “Marokkaanse culturele omgeving kwamen waarin het niet ongewoon is dat een man het recht op lijfstraffen uitoefent op zijn vrouw. Daar moest de eiseres rekening mee houden toen ze met de gedaagde trouwde.”
Nishal, de 26-jarige moeder van twee was herhaaldelijk geslagen en met de dood bedreigd door haar man. Toen de vrouw protesteerde tegen de beslissing van de rechter, beriep mevrouw Datz-Winter zich op de Koran om haar argument te ondersteunen. In de rechtbank las ze vers 34 van soera 4 van de Koran, An-Nisa (Vrouwen), voor, waarin mannen wordt verteld hun vrouwen te slaan als laatste stap in de omgang met ongehoorzaamheid.
Het vers luidt:1 “… wat betreft degenen van wie u verlating vreest, vermaan hen en laat hen alleen in de slaapplaatsen en sla hen”. De advocaat van de vrouw, Barbara Becker-Rojczyk, protesteerde en zei: “Wanneer christenen pleiten voor een echtscheiding, gebruiken ze de Bijbel niet.”
Commentatoren, politici en moslimleiders bekritiseerden de beslissing van de rechter en zeiden dat het kiezen van de sharia boven het burgerlijk recht een bedreiging vormde voor de jurisprudentie.
Wolfgang Bosbach van de Christlich Demokratische Union zei: “Eén ding moet duidelijk zijn: in Duitsland geldt alleen het Duitse recht.”
Irmingard Schewe-Gerigk, woordvoerster vrouwenzaken van de Groenen, was het daarmee eens en zei: “Deze beslissing is in strijd met de grondwet.”
De vrouw diende een echtscheidingsaanvraag in, nadat ze doodsbedreigingen van haar man had ontvangen. Volgens de Duitse wet kunnen er spoedscheidingen worden verleend als wordt vastgesteld dat de vrouw in moeilijkheden verkeert. Haar man bleef haar bedreigen ondanks een contactverbod.
Christa Stolle van de vrouwenrechtenorganisatie Terre des Femmes noemde de beslissing “schandalig”. Ze zei: “In een democratisch land als Duitsland kan het religieuze recht niet worden aangevoerd om misbruik te rechtvaardigen“.
De linkse Tageszeitung plaatste een kop op de voorpagina “In naam van het volk: slaan toegestaan” boven de relevante passage uit de Koran, terwijl de tabloid Bild de voorpagina begon met: “Waar leven we?“.
De Centrale Raad van Moslims in Duitsland was er snel bij om de uitspraak te bekritiseren. In een verklaring zei het: “Geweld en mishandeling van mensen zijn natuurlijk ook in de islam redenen om een echtscheiding te rechtvaardigen.”
Er is al een andere rechter aangesteld voor de zaak.”
(-einde citaat-)
Wat die andere rechter besloot, wordt niet vermeld, maar deed blijkbaar geen stof opwaaien.
Multiculturele vonnissen
Het Duitse tijdschrift Der Spiegel heeft toen een lange lijst van deze multiculturele vonnissen gedocumenteerd. Hier zijn er een paar:
- Een Libanees-Duitser die zijn dochter Ibthahale wurgde en haar vervolgens bewusteloos sloeg met een knuppel omdat ze niet wilde trouwen met de man die hij voor haar had uitgekozen, werd veroordeeld tot een proeftijd. Zijn “culturele achtergrond” werd door de rechter aangehaald als verzachtende omstandigheid.
- Een Turks-Duitser die zijn vrouw Zeynep in Frankfurt doodstak, kreeg de laagst mogelijke straf, omdat, zo zei de rechter, de vermoorde vrouw zijn “mannelijke eer, afgeleid van zijn Anatolische morele concepten” had geschonden.
- Een Libanees-Duitser die zijn vrouw Fatima verkrachtte terwijl hij haar met een riem sloeg, werd veroordeeld tot een proeftijd, waarbij de rechter zijn … etc.
- De hoogste bestuursrechter in Noordrijn-Westfalen heeft besloten dat moslimouders het “recht” hebben om hun dochter te verbieden op schoolreis te gaan, tenzij ze te allen tijde wordt vergezeld door een mannelijk familielid. De rechters zeiden dat het (lichamelijk en geestelijk gezonde) meisje, vanwege haar culturele achtergrond, gezien moet worden als “een gedeeltelijk geestelijk gehandicapte persoon die, vanwege haar handicap, alleen met een metgezel kan reizen“.
Tja. Het beeld van de positie van de vrouw gaat fors terug in de tijd op deze manier.
Tot hoever moet onze tolerantie gaan?
1 Het vers in de Koran dat de disciplinering van vrouwen door hun echtgenoten vermeldt, is Soera An-Nisa (Hoofdstuk 4), Vers 34. Dit vers is onderwerp geweest van aanzienlijke interpretatie en discussie onder islamitische geleerden, met name met betrekking tot de zin die soms wordt begrepen als het toestaan dat echtgenoten hun vrouwen “slaan” of “geselen“.
Hier is het vers in kwestie: “Mannen zijn de beschermers en onderhouders van vrouwen omdat Allah de een meer (kracht) heeft gegeven dan de ander, en omdat zij hen van hun middelen onderhouden. Daarom zijn de rechtschapen vrouwen vroom gehoorzaam en bewaken in (de afwezigheid van de echtgenoot) wat Allah hen wil laten bewaken. Wat betreft die vrouwen van wie u ongehoorzaamheid vreest, vermaan hen, weiger hun bedden te delen, en (uiteindelijk) sla hen. Maar als zij u gehoorzamen, zoek dan geen middelen tegen hen. Voorwaar, Allah is Verheven en Groot.”
Belangrijkste punten en interpretaties:
Context van het vers:
Het vers begint met een bespreking van de rollen van mannen en vrouwen binnen een huwelijk, waarbij wordt gesteld dat mannen beschermers en onderhouders van vrouwen zijn. Deze verantwoordelijkheid is gekoppeld aan hun financiële steun en fysieke kracht.
Stappen van disciplineren:
Het vers schetst een reeks stappen die een echtgenoot kan nemen als hij ongehoorzaamheid (nushuz) van zijn vrouw vreest:
- Vermaant hen (geef advies of waarschuwing), waarbij de echtgenoot wordt aangemoedigd om met zijn vrouw te praten en het probleem kalm aan te pakken.
- Weigeren om hun bedden te delen. Als de eerste stap niet werkt, wordt de echtgenoot geadviseerd om zich tijdelijk terug te trekken uit intieme relaties als een vorm van het uiten van ongenoegen.
- Sla hen (licht). Als laatste redmiddel vermeldt het vers het “slaan” van de vrouw, wat op verschillende manieren is geïnterpreteerd.
Interpretatie van “Slaan”:
Wetenschappelijk debat:
Het Arabische woord dat hier wordt gebruikt is “idribuhunna“, wat “slaan” kan betekenen, maar het is op talloze manieren geïnterpreteerd. Veel geleerden benadrukken dat elke fysieke actie symbolisch, geweldloos en niet schadelijk moet zijn. Anderen beweren dat dit een symbolisch gebaar is, bedoeld om ernstig ongenoegen te tonen in plaats van fysieke straf.
Hadith en het voorbeeld van de profeet:
Het eigen voorbeeld van de profeet Mohammed wordt vaak aangehaald door geleerden, waarin hij elke vorm van schade aan vrouwen ontmoedigde. In verschillende hadiths stelde de profeet dat de beste onder de mannen degenen zijn die het beste zijn voor hun vrouwen en dat fysieke schade niet in overeenstemming is met de islamitische leringen.
Moderne interpretaties:
Veel hedendaagse geleerden en islamitische denkers beweren dat dit vers moet worden begrepen binnen de culturele en historische context van het 7e-eeuwse Arabië, en dat de ethische leringen van de islam vriendelijkheid, wederzijds respect en geweldloosheid in huwelijksrelaties benadrukken. Sommige moderne interpretaties verwerpen de letterlijke interpretatie van “slaan” helemaal, en benadrukken dat het vers gaat over het oplossen van huwelijkse onenigheid met geduld, vriendelijkheid en wijsheid.
