In mijn studententijd kwam ik ooit in een filosofische discussie terecht, waar ik de stelling “Alles wat je kunt bedenken, kan ook bestaan (werkelijkheid worden)”.
Ik weet niet meer hoe de discussie ging, maar we kwamen uit op: “Wat als wat we waarnemen niet de ware realiteit is?“
Blijkbaar een vraag van iemand die bekend was met Immanuel Kant1 en zijn concept van het ‘Ding an sich‘.
Kant stelde voor dat er een realiteit bestaat die verder gaat dan de menselijke perceptie.
Hij betoogde dat onze perceptie als een filter is, dat de werkelijkheid verandert en vormgeeft zodat deze past in ons beperkte menselijke begrip. Het is net als de manier waarop we onze foto’s filteren, waarbij we de saaie kleuren vervangen door levendige tinten.
Het ‘Ding an sich’ vertegenwoordigt dan de ongefilterde realiteit die buiten onze waarneming bestaat. Kant beweerde dat we het ‘Ding an sich‘ nooit echt kunnen kennen. Het blijft voor altijd buiten het bereik van onze zintuigen en begrip.
Maar als we het ‘Ding an sich’ nooit echt kunnen kennen, waarom zouden we het er dan überhaupt over hebben?
Welnu, als mensen zijn we gedreven om de grenzen van onze kennis te verkennen en te verleggen. Het ‘Ding an sich’ helpt ons er aan te herinneren dat er altijd mysteries zullen zijn om te ontrafelen en vragen om over na te denken, waardoor de vlam van intellectuele nieuwsgierigheid blijft branden.
En dat is dan weer de reden waarom ik dit blog schrijf: om mijn nieuwsgierigheid naar de achtergrond van, of de verklaring voor, allerlei zaken die mijn pad kruisen en voor mij niet direct evident zijn, te bevredigen.
1 Immanuel Kant (1724 – 1804) was een Duitse filosoof ten tijde van de Verlichting, wiens ideeën een grote invloed hebben uitgeoefend op de westerse wijsbegeerte. Kant wordt wel gezien als de eerste Duitse idealist. Zijn Kritik der reinen Vernunft (Kritiek van de zuivere rede) uit 1781, waarin hij de grondslagen en de grenzen van de menselijke kennis onderzoekt en een eigen epistemologie creëert, wordt als zijn belangrijkste werk beschouwd.