Wat hebben een kop koffie, een relatie en een samenleving met elkaar gemeen? Ze hebben allemaal de neiging om langzaam maar zeker uit elkaar te vallen. Dat is geen pessimistische gedachte, maar een natuurwet: de tweede hoofdwet van de thermodynamica — beter bekend als entropie. En misschien zegt die wet ons niet alleen iets over het universum, maar ook over hoe wij leven, denken en aandacht geven.
Ik had het er hier al eens eerder over, maar kan het niet laten om er opnieuw aandacht aan te geven.
De concepten van entropie en tijd zijn fundamenteel voor het begrip van fysische verschijnselen.
Entropie, een maat voor wanorde of de mate van verspreiding van energie in een systeem, wordt vaak geassocieerd met de tweede wet van de thermodynamica, die stelt dat in een geïsoleerd systeem de totale entropie niet kan afnemen. De ‘pijl van de tijd’ daarentegen, verwijst naar de richting waarin tijd beweegt, van verleden naar toekomst. Deze richting lijkt nauw verbonden met het gedrag van entropie. Hoe zit het met dit verband?
Heeft het universum wel een masterplan? Om daar achter te komen moeten we eerst eens ingaan op het concept van entropie, een hoeksteen van de thermodynamica. In de kern is entropie een maatstaf voor wanorde of willekeur in een systeem. Naarmate de tijd verstrijkt, heeft het universum de neiging om van orde naar wanorde te evolueren. Dit geeft weinig hoop op een prachtig masterplan.
