Zou de negende en laatste ronde nog wat leuks voor me in petto hebben? Ja en nee. Ja: het is een leuke partij geworden. Nee: ik heb verloren van de Duitser Heinz Bösch.
Wel kreeg ik het idee dat ik het “schaakgevoel” van de vorige partij had kunnen vasthouden tot in het derde speeluur. Toen moest er een knoop doorgehakt worden waarvan de consequenties niet te berekenen waren. De keuze maakte ik op intuïtie en die keuze bleek zes, zeven zetten later toch niet de juiste.
(klik op de zet en je ziet een diagram)
Eindspel
In de slotstelling geef ik op omdat de witte koning niet zijn a- of c-pion naar de overkant kan begeleiden en ook de zwarte pionnen tegenhouden.
De keuze waar ik het over had was op de 38e zet. Daar speelde ik 38.Kf2… met de gedachte de koning vast wat meer in het spel te brengen. De keerzijde ervan was dat ik zwart de kans geef met zijn toren achter mijn vrijpion te komen. De afwikkeling die daarop volgde (inclusief het paardoffer) had ik gezien, maar daarbij had ik ook “gezien” dat mijn a-pion al een veld verder was dan in werkelijkheid… De combinatie met de a-pion eentje verder zou correct geweest zijn.
Dat extra tempo had ik kunnen krijgen door niet 38.Kf2… maar 38.Tb4… te spelen. Het idee is hetzelfde, maar zwart heeft meer zetten nodig om achter de pion te komen en zal dus te laat zijn.
Zou mijn goede spel tegen grootmeester Daniel King een keerpunt worden? Vandaag in de voorlaatste ronde moest dat blijken…
Is er licht aan het einde van de tunnel?
Ik speelde met wit tegen de Nederlander onder Zwitserse vlag, Pieter Breeuwer. Het werd een vlotte partij die ik overtuigend won. Al moet gezegd dat de tegenstander een klein beetje meehielp.
(klik op de zet en je ziet een diagram)
King’s lecture
Na zo’n partij is het natuurlijk heerlijk om je te rusten te leggen op een bedje aan het zwembad. Maar, om niet helemaal te verbranden, leek het me leuk om ook een lecture van grootmeester Daniel King te volgen. Ansjelina zag kans om ongemerkt daarvan wat foto’s te maken:
Lecture van Daniel King in Fodele Beach
Hij behandelde een van zijn eigen partijen, en een waar hij trots op is: King – Howell uit 2003.
(klik op de zet en je ziet een diagram)
Inderdaad: iets om trots op te zijn!
Kiebitzer Commentaar op King-Howell
Wat commentaar van Kiebitzers op de site chessgames.com:
The principle we see illustrated here is that when the center is stable, or blocked, flank-attacks can be deadly. (And conversely, an attack on the flanks can often be countered by action in the center.)
Especially when black has voluntarily exchanged a key defensive piece and left a load of vulnerable squares. Can someone more knowledgeable than me explain if there is a good rationale for black’s 16th and 17th moves? Lovely finish by King though.
Can’t know if I qualify 😉 but it could have been a wish to get rid of the “bad” black-squared bishop. It seems that it was the wrong idea.
This game is a good example of color square control. Black made a terrible mistake when he exchanged the black squared bishop, thereby giving up control of the black squares while leaving gaping holes for white to exploit. It’s clear that this is white’s game plan as after 18.♕xd2, white begins the mating net with 19.♕h6.
Kiebitzer
(1950+) (schaken, bridge) ondeskundige die ongevraagd advies geeft tijdens het schaken (bridgen). Naar de kievit (Kiebitz in het Duits) die, naar het schijnt, een nieuwsgierige vogel is. Aanvankelijk werden kiebitzers door spelers en bescheidener toeschouwers gemeden als de pest. Er bestaan dan ook vele anekdotes over het optreden van kiebitzers. Een ervan, onder meer vermeld in de Official encyclopedia of bridge (1984; 4r dr.), schijnt ook nog absoluut waar te zijn. In een bekende Newyorkse bridgeclub, waarin om hoge tarieven wordt gespeeld, zitten vier spelers een gedoubleerd 5 -0 -contract te spelen, met een toekijkende kiebitzer. Met de tegenpartij in de 10de slag aan slag legt de leider zijn kaarten open en claimt de resterende slagen waardoor hij precies zijn contract maakt. De tegenpartij gaat akkoord en net op het moment dat de kaarten bijeen worden gegooid, zegt de kiebitzer dat het contract down gaat als in die 10de slag een bepaalde kaart wordt nagespeeld. Die opmerking brengt een geweldig dispuut teweeg en ten slotte moet de ruzie zelfs worden voorgelegd aan de beroeps-commissie van de club. Na lange beraadslagingen doet deze dan uitspraak: “De leider mag de score voor 5 0 gedoubleerd en gemaakt opschrijven. De tegenpartij mag de score voor één gedoubleerde downslag noteren. De kiebitzer dient het verschil hiertussen te betalen.” (NRC Handelsblad, 19/05/1990)
De beker is nog niet leeg! Het lijkt er op dat mijn concentratie batterijtje gedurende de partij langzaam leegloopt (zou dat het gevolg zijn van de burn-out waarvan ik herstellende ben?). Na twee speeluren is die batterij nagenoeg leeg en gebeuren er de gekste dingen. In de partij van de 7e ronde, tegen de Zwitser Pierre Tabin, liet ik hem zo maar wat stukken oprapen…
(klik op de zet en je ziet een diagram)
Gelukkig geeft dit me aanleiding om gauw het schaken even los te laten en me te richten op een stukje filosofie geschiedenis. En wel over Socrates.
De gifbeker van Socrates
In 406 v.Chr. raakt Athene 25 schepen en 4000 zeelieden kwijt bij een zeeslag tegen de Spartanen. De vijandelijke vloot wordt verwoest, maar de Atheners zijn boos dat de acht gekozen generaals de doden niet thuis hebben gebracht. Bijna iedereen kent wel een van de doden, en de nabestaanden kunnen hen nu niet begraven. Volgens de generaals konden de lijken niet geborgen worden omdat het stormde, maar de bevolking toont geen begrip voor dat argument. De gemoederen lopen hoog op tijdens de vergadering, en sommigen stellen voor om de strategen meteen via een stemming te veroordelen. Socrates heeft nooit eerder deel van de volksvergadering uitgemaakt, maar deze keer is hij ingeloot.
Veel leden willen niet met het voorstel instemmen, maar na dreigementen trekken ze een voor een hun bezwaren in. Het voorstel is weliswaar in strijd met de reglementen, maar de burgers zijn op wraak belust.
Socrates blijft als enige dwarsliggen. ‘Ik beschouw het als mijn plicht om dit risico te lopen uit naam van de wet en de rechtvaardigheid. Ik wil niet medeplichtig zijn aan onwettige voorstellen,’ zegt hij.
Maar zijn verzet mag niet baten. Het voorstel wordt aangenomen, en de acht worden ter dood veroordeeld. Socrates heeft veel vijanden gemaakt in Athene.
Sparta vestigt dictatuur
In 404 v.Chr. dwingt de Spartaanse legerleider Lysander, een meedogenloos aanvoerder, Athene tot overgave. Hij schort meteen de grondwet op, heft de democratische instellingen op en brengt een pro-Spartaans bewind aan de macht, de Dertig Tirannen. Een oud-leerling van Socrates, de dichter Critias, krijgt er de leiding over.
Vijanden en politieke tegenstanders van de Dertig worden stelselmatig uit de weg geruimd. Iedereen loopt gevaar, maar Socrates, met zijn grote gevoel voor rechtvaardigheid, kan niet zwijgen en bekritiseert de tirannen openlijk.
Critias heeft weliswaar een diep respect voor zijn oude leermeester, maar hij kan hem niet laten begaan. De Dertig Tirannen laten de filosoof weten dat hij op straat geen jonge mensen mag aanspreken. Hij zou hen met zijn meningen vergiftigen, zo menen ze. Socrates houdt echter niet lang zijn mond, want niet veel later moet Critias hem weer ontbieden.
Socrates verwacht de doodstraf voor zijn ongehoorzaamheid, maar hij wordt gered als Critias in 403 v.Chr. naar de haven Piraeus gaat, waar aanhangers van de democratie tegen de troepen van de Dertig vechten. Critias komt daarbij om het leven, en met hem valt ook de tirannie van de Dertig.
Socrates
Socrates wordt zondebok
Al wordt de democratie heringevoerd, het nieuwe Athene is een zwakke versie van het oude. Tientallen jaren van oorlog hebben hun tol geeist. Slechts één ding is als vanouds: Socrates slentert nog steeds door de straten en valt omstanders lastig met zijn vragen. Hij is nu bijna 70 en de Atheners kijken hem meer dan ooit met de nek aan.
Alle burgers van Athene kunnen een rechtszaak beginnen, en één rijke man doet waar velen al op zitten te hopen: Socrates wordt aangeklaagd. De filosoof moet op verhoor komen, waar hem de aanklacht voorgelezen wordt. Hij wordt beticht van blasfemie en het corrumperen van de jeugd. Daar staat de doodstraf op.
Socrates blijft zoals altijd stoïcijns, als hij hierna naar huis wandelt. Zijn vrienden smeken hem om de stad te ontvluchten, maar het is voor Socrates ondenkbaar om zijn geliefde Athene te verlaten: ‘Ik ben dankbaar dat de god Apollon mij geschapen heeft als man en niet als vrouw, als Griek en niet als barbaar, en als Athener en niet als buitenlander.’
Socrates krijgt jury tegen zich
De rechtbank is vrij bescheiden, maar het is toch een indrukwekkend schouwspel als de 500 juryleden verschijnen. Een voor een schrijden ze langs de wachten om het houten bord te tonen dat bewijst dat ze uitverkoren zijn. Ze nemen plaats op lange, harde banken. De zon is nog maar net op als de rechtszaak in de zomer van 399 v.Chr. begint. Toch zit de publieke tribune vol.
Socrates is een bekende verschijning in het straatbeeld van Athene, en veel inwoners willen zien hoe hem het vuur na aan de schenen wordt gelegd, zoals hij dat zo vaak bij hen deed. Het wordt doodstil als Socrates het woord neemt. De filosoof lijkt graag dood te willen, want hij doet er alles aan om de burgers die over zijn lot zullen beslissen voor het hoofd te stoten. Socrates wil zich niet verdedigen.
Hij verklaart dat een god tot hem spreekt en dat hij de meest wijze man van Athene is omdat hij heeft begrepen dat hij niets weet. Volgens de auteur Xenophon, die aanwezig is, leidt deze bewering tot een storm van kritiek van de jury. Daarmee verspeelt hij het beetje krediet dat hij nog had. Als de dag voorbij is, gaat er een kruik rond. De 500 juryleden moeten er een bronzen schijf met hun stem in doen. Hij wordt door een meerderheid van 280 juryleden schuldig bevonden.
Socrates erkent rechtbank niet
De aanklager eist de doodstraf, maar de wet schrijft voor dat de beklaagde een alternatieve straf mag voorstellen, die de jury ook kan opleggen. Verbanning zou in een zaak als deze een gepast tegenvoorstel zijn, maar Socrates is blijkbaar nog niet klaar met provoceren.
‘Welke beloning is betamelijk voor een arme man die vrije tijd nodig heeft om u de weg te wijzen? Verzorging op kosten van de staat. Dat verdient hij veel meer dan een of andere winnaar van de Olympische Spelen,’ betoogt hij.
De schrijver Xenophon stelt de zaken iets anders voor. Volgens hem weigert Socrates met een alternatieve straf te komen, omdat hij de rechtbank daarmee indirect zou erkennen en het vonnis rechtsgeldig maken. Wanneer de juryleden voor de tweede keer hun bronzen schijf in de stembus hebben gedaan, wordt duidelijk dat de filosoof zijn zaak geen goed heeft gedaan. In de eerste ronde verklaarden slechts 280 man hem schuldig. Nu stemmen, volgens historicus Diogenes Laërtius, 360 juryleden voor zijn dood.
Socrates wordt gevangen gezet
De 70-jarige filosoof wordt naar het huis van bewaring gebracht. Athene kent geen gevangenisstraf en sluit misdadigers alleen op in afwachting van de tenuitvoer-legging van hun straf. Ze mogen bezoek ontvangen.
Socrates’ radeloze vrienden stellen voor dat hij ontsnapt. Maar dat is een absurd idee voor de filosoof. Het vonnis is zeker onrechtvaardig, maar als hij het ontloopt, handelt hij ook onrechtvaardig. Dat is in strijd met alles waar hij voor staat. Na een maand in de cel is het zo ver: Socrates moet het vonnis zelf voltrekken door gif van de gevlekte scheerling in te nemen.
Gevlekte Scheerling
Hij krijgt in het gezelschap van zijn vrienden een gifbeker aangereikt van een bewaarder. De aanwezigen barsten in huilen uit als hij een slok neemt en zich voor de laatste keer zijn zonderlinge zelf toont. ‘Wat is dit nu voor een gedrag voor mannen? Ik heb vrouwen weggestuurd om dit soort dingen niet te hoeven zien. Ik wilde in gepaste stilte sterven, en nu dwingen jullie tranen me om leuk te doen.’
Korte tijd later is de filosoof Socrates dood, 70 jaar oud.
Vrij naar een tekst van Tim Panduro op de site Historia.
Socrates drinkt de gifbeker
Simultaan tegen Daniel King
Het avondprogramma gaf ook reden tot afleiding. Simultaanseances door de aanwezige grootmeesters. Ik schreef mij in voor die tegen Daniel King; en met mij nog zo’n twintig anderen. De partij verliep voorspoedig, maar dan komt het moment dat er al een aantal partijen zijn beëindigd. Dan staat de grootmeester ineens voor je, nog voordat je je volgende zet paraat hebt. En dan gaat het snel bergafwaarts…zeker als je tot de laatste vier behoort.
Bij een simultaan is het zo dat je moet zetten als de simultaangever weer aan je bord verschijnt. Niet zetten of te lang aarzelen is het verlies van de partij.
Het notatieformulier van de simultaan ondertekend door Daniel King
Vandaag was er een vrije dag. Te gebruiken om wonden te likken of mee te gaan met georganiseerde excursies naar Heraklion en Knossos of naar Rethymnon. Wij besloten om onze eigen excursie te doen en wel naar het dorpje dat ons resort zijn naam gegeven heeft: Fodele. Zou een leuk plaatsje, met winkeltjes en terrasjes zijn, werd ons verteld.
El Greco, de schilder
De taxichauffeur die ons bracht, had het over hele andere Fodele highlights:
de oudste olijfboom van Kreta groeit er; hebben we gezien, zie foto
het oudste, nog intact zijnde, kerkje staat er; hebben we gezien, zie foto
de schilder El Greco is er rond 1541 geboren (El Greco ofwel “de griek” was de bijnaam van Domenikos Theotokopoulos) ;
derhalve is er een El Greco museum met replica’s van zijn schilderijen, en ook dat hebben we bezocht.
El Greco zelfportret (1541-1614)
Oudste Olijfboom en Kerk van Kreta in Fodele
El Greco, de schaker
Het toeval wil (bestaat toeval eigenlijk wel?) dat er ongeveer tegelijkertijd ook een schaker was die El Greco als bijnaam had. Tenminste dat had ik zo opgeslagen in mijn geheugen. Maar hier haal ik toch wat door elkaar: die Italiaanse schaker heette Gioachino Greco en had als bijnaam “Il Calabrese“. Hij leefde van ongeveer 1600 tot ongeveer 1634. Van hem komen de eerste volledige schaakpartijnotities en door hem werden allerlei schaakopeningen voor het eerst geanalyseerd en gepubliceerd (in manuscripten opgedragen aan zijn weldoeners). Een van die manuscripten was bijvoorbeeld: “Trattato del Nobilissimo et Militare Essercitio de Scacchi nel Quale si Contengono Molti Bellissimi Tratti et la Vera Scienza di Esso Gioco. Sompoosto da Gioachino Greco Calabrese.” Hij schreef dit in 1623 in Londen voor zijn weldoener Nicholas Mountstephen. In dit manuscript nam hij ook partijen op van zijn tijd- en landgenoot Salvio.
De vierde speeldag en vijfde ronde is rustig begonnen. De partij werd remise en dat bood mijn tegenstander, de Duitser Hans-Jürgen Moje, al op de 8e zet, met dameruil, aan. Dat leek mij wat vroeg. Niet alleen vanwege de verstreken tijd, maar ook de stelling bood wit nog wel wat mogelijkheden. Maar tegen een tegenstander die remise wil, is het voor mij lastig spelen. Je probeert “gelijkwaardige” stellingen een beetje te omzeilen, maar tegelijkertijd moet je de partij niet in je nadeel doen omslaan. Uiteindelijk accepteerde ik zijn tweede remise voorstel, juist vanwege mijn angst om ijzer met handen te willen gaan breken (dit spreekwoord is eigenlijk fout, zie onder de partij). Bovendien leek mij de balans al een beetje zijn kant op gegaan te zijn. Dan toch maar liever een half ei dan de lege dop.
(klik op de zet en je ziet een diagram)
Men kan geen ijzer met handen breken
Uit F.A. Stoett – Nederlandsche spreekwoorden, spreekwijzen, uitdrukkingen en gezegden` (1914): “Men kan geen ijzer met handen breken, d.w.z. het onmogelijke is niet te doen. Bij Sartorius I, 10, 78 lezen we: Ghy wilt het ys met de handen breecken, en zoo is er tot in het begin dezer eeuw in alle spreekwoordenverzamelingen sprake van ijs en niet van ijzer.” Ergens is er dus een spraakverwarring ontstaan!
Beter een half ei dan een lege dop
Ook in Stoett (1914): Beter een half ei dan een leêge dop, d.w.z. beter iets, al is het ook niet alles, dan niets; ‘als men het geheel (b.v. zijner wenschen) niet verkrijgen kan, moet men zich vergenoegen met wat men kan erlangen, laat staan, dat hooghartig versmaden’. En zo is het!
Wat een treurigheid
De planning dat de middagpartij winst ging opleveren, hield twee uur stand. Wat er toen met me gebeurde is nog steeds een raadsel. Kwam het doordat ik vrouwlief “niet helemaal lekker” moest achter laten in de hotelkamer en de gedachten daarheen zeilden? Ik weet het niet, maar ik speelde een paar zetten achter elkaar die niet hadden misstaan in een zelfmat in vijf. Mijn Duitse tegenstander, KlausSchreyer, liet zich die kans niet ontnemen. BAH!
(klik op de zet en je ziet een diagram)
Zelfmat in vijf
Een echt zelfmat in vijf is het volgende:
Wit moet in dit probleem bedenken hoe hij, voor zwart, een matnet bouwt. Zijn koning is namelijk nog geheel niet ingesloten. En wel zo: 1.Te5 Lb7 (er is niets beters) 2.Dd6 Ld5 3.Pf2 Tf2 4.O-O-O Td2 5.Kb1 Td1#
De derde dag begon somber: een donker wolkendek overspande Fodele Beach. Ook de vierde partij eindigde in mineur. In het betere hak- en breekwerk moest ik mijn meerdere erkennen in de Duitser Jürgen Göldenboog. Toch is zó verliezen op de een of andere manier minder erg dan wat me in de vorige ronde overkwam. Maar misschien kwam het ook doordat het liedje “Ik voel me goed” van Johan Verminnen in mijn hoofd bleef rondzingen. Voor de tekst zie hieronder!
Dit is wat er gebeurde:
(klik op de zet en je ziet een diagram)
Morgen staan er weer twee partijen op de rol. Dan wordt het tijd om eens flink revanche te nemen.
Fodele Beach Waterpark, bovenop de berg
Ik voel me goed
Ik heb geen nieuwsberichten nodig ‘k Vind de kranten overbodig Laat m’n brieven ongeopend Wijs de schuldeisers de deur In mijn hoofd zit ‘r een liedje ’t Is een zomers melodietje Met een Braziliaans muziekje ‘k Voel me in prima humeur Laat de deurwaarders maar komen Alles is al meegenomen Alleen dat paar mooie dromen Krijgen ze van mij nooit mee
Refrein: ‘k Voel me goed, ik voel me goed Vraag me niet hoe je dat doet ‘k Heb de kriebels in het bloed ‘k Voel me goed, ik voel me goed ‘k Voel me goed, ik voel me goed Vraag me niet hoe je dat doet ‘k Heb de kriebels in het bloed ‘k Voel me goed, ik voel me goed
‘k Heb geen geld dus ‘k heb geen zorgen Wie denkt ‘r nu nog aan morgen Laat de toekomst daarvoor zorgen ‘k Ben blij dat ik leven mag Laat de crisismakers zeuren Open de ramen en de deuren Er staat echt iets te gebeuren ’t Wordt vast een zonnige dag Met wat vrienden musiceren Wat kan dat de buren schelen De versterker staat op zeven En de buurvrouw zegt: “Dat mag”
In de eerste van de twee partijen vandaag, was ik ingedeeld tegen de Engelsman Christopher Bernard. Hij bekende dat hij de avond ervoor dit blog had gelezen. Of hij daar schaaktechnisch veel wijzer van geworden is, moet dus nu blijken. Het werd een lange partij:
(klik op de zet en je ziet een diagram)
Het is natuurlijk altijd leuk om tegen een Engelsman de Grand Prix Attack te spelen. Dit aanvalswapen was berucht in de vorige eeuw in de Engelse weekeind toernooien.
Fodele Beach Resort waar het ACO Senior WCC 2021 gespeeld wordt
Derde ronde
In de derde ronde speelde ik tegen de Oostenrijker Günther Huber. Waarschijnlijk is hij in zijn thuisland opgegroeid met het eindeloze sneeuwschuiven, want ook in onze partij zette hij de schuiftraditie voort. Dat is niet mijn type spel. Na een tijdje meegeschoven te hebben, sukkelde ik blijkbaar in slaap. Tja, dat kun je je, tegen een man met 100 ELO punten meer, niet permitteren. Met enige schroom en afgrijzen laat ik de partij zien:
Vandaag, 2-10-2021, werd de eerste ronde verspeeld. Ik kreeg de Duitser Henry Oelmann als tegenstander. Hij heeft zo’n 100 ELO punten meer en dan weet je dat je er, met de zwarte stukken, een zware dobber aan zult hebben. Dat viel eigenlijk nog wel mee, maar toen ik een combinatie niet voldoende doorrekende, bleek ik plotseling een stuk minder te hebben. De activiteit van mijn stukken gaf nog wat compensatie, maar dat was uiteindelijk niet genoeg. Dit is de partij:
(klik op de zet en je ziet een diagram)
Bij het nakijken van de partij zag ik dat mijn 9e zet een nieuwtje was ten opzichte van de partij Portisch-Forintos uit 1979. Forintos ging verder met 9…dxe4 wat natuurlijk beter is. Ik had na 10. Bg5 h6 11. Bxf6 Qxf6 12. Qa4+ Nc6 13. exd5 Bxc3+ “iets” gezien met een schaakje en dameruil op d4, om aldus het stuk te behouden. Maar dat bleek halverwege de slagenwisseling volmaakte onzin.
Speelzaal 1 van het ACO Senior WCC 2021
Morgen spelen we twee rondes, dus alle kans om weer terug te komen!
Eindelijk is het weer zover! Door de COVID-19 pandemie is het toernooi vorig jaar niet doorgegaan, maar dit jaar spelen we weer.
De organisatie is weer in hetzelfde beach resort op Kreta neergestreken: Fodele Beach Resort.
Route naar Fodele Beach Resort vanaf Heraklion Airport op Kreta
Het toernooi begint op 1 oktober en is 10 oktober afgelopen. Net als 2 jaar geleden ga ik hier weer een blog bijhouden van mijn vorderingen in het toernooi.
Ook dit keer staan er weer meer dan 200 deelnemers ingeschreven en zij worden op basis van FIDE ELO ranking in groepen ingedeeld:
A: 2201+
B: 2001 – 2200
C: 1801 – 2000
D: 1601 – 1800
E: 1401 – 1600
F: 1201 – 1400
G: 0 (no rating) – 1200
Ik kom met mijn rating van 1846 terecht in de groep 1801-2000 (groep C). In die groep spelen zo’n 60 spelers met ratings van 1809 t/m 1997.
Speelzaal groep C in Fodele Beach Resort
We spelen 9 rondes volgens het Zwitserse systeem en dat betekent dat je, in elke ronde, zoveel mogelijk ingedeeld wordt tegen iemand die het in je groep net zo goed/beroerd doet als jijzelf.
We spelen met een klassieke tijdsindeling: ieder krijgt 90 minuten voor de eerste 40 zetten en daarna nog 15 minuten om de partij uit te spelen. Wel krijgen we er bij elke zet 30 seconden extra bij. Dus dat betekent dat voor een partij van 60 zetten: 2×90 + 2×15 + 2×0,5×60 = 4,5 uur uitgetrokken wordt.
Een leuke bijkomstigheid van dit toernooi is dat er ook een aantal grootmeesters in dit resort rondlopen. Je mag hen vragen om eens mee te kijken naar je gespeelde partij en je daarbij wat tips en tricks voor spelverbetering geven. Dit jaar zijn dat Spyridon Skembris, Zigurds Lanka en Daniel King. Daarnaast is Vlastimil Hort eregast.
Vrije week
Maar voordat de schermutselingen op het schaakbord beginnen, hebben we een weekje eerder geboekt in hetzelfde hotel. We waren wel toe aan wat vakantie, want onze vorige vakantie was in 2019! De eerste dagen natuurlijk genieten van zon, zee (zwembad) en rust. Maar gisteren toch er op uit getrokken: met de bus naar Rethymno, een oud vissersplaatsje, dat nu een toeristische trekpleister is geworden. In een van de boekwinkeltjes trof ik een boekwerkje aan over een nog onopgelost archeologisch mysterie: de disk van Phaestos.
Phaestos
Phaestos is een plaatsje dat midden-zuidelijk op Kreta ligt en waar een aantal Minoïsche bouwwerken zijn opgegraven. Het zijn twee Minoïsche kastelen en zij behoren tot de belangrijkste opgravingen op Kreta.
De meeste resten in Phaestos (nu Festos genaamd) zijn van het tweede paleis, dat in 1600 v. Chr. werd gebouwd en slechts 150 jaar later alweer werd verwoest. Net als in Knossos staan in Phaestos diverse gebouwen rond een centraal plein. Wellicht het het meest tot de verbeelding sprekend zijn ook hier de vertrekken van de koning en de koningin. Verder zijn er restanten van opslagplaatsen, werkplaatsen, een klassieke tempel en het archief te bekijken. De belangrijkste vondsten zijn niet meer ter plaatse, maar worden tentoongesteld in het Archeologisch Museum van Heraklion.
De disk van Phaestos
Een van die tentoongestelde objecten is de zogenaamde disk van Phaestos. Dit is een schijfvormige kleitablet met een doorsnede van ongeveer 16 cm. Hierop zijn aan beide kanten in spiraalvorm tekens aangebracht. De betekenis ervan is echter nog steeds een onbeantwoorde vraag, waar al velen zich het hoofd over hebben gebroken.
De disk van Phaestos
Na de vondst van de disk (op 3 juli 1908) zijn er al veel verklaringen gepubliceerd, waaronder:
Muziekakkoorden;
Hymne voor de Godin der Aarde;
Rechtspraak notulen met namen van rechters en getuigen;
Reisgids voor religieuze pelgrimsoorden;
Oproep voor verzet tegen de Carians (uit Caria, zuidwest Anatolië in (nu) Turkije); zij werden uiteindelijk van Kreta verdreven door koning Minos;
Geruststellende toespraak van koning Talaio na een grote aardbeving;
Protocol van een vruchtbaarheidsritueel in het Phaestos kasteel.
Leeftijd en Herkomst
Ook over de leeftijd en herkomst zijn er verdeelde meningen, maar de meerderheid neigt naar:
uit 1600 voor Christus;
“geproduceerd” op Kreta.
Dat er nog zoveel onduidelijkheid is, komt voort uit het feit dat de disk uniek is. Er is, in de gehele wereldhistorie, nooit een tweede disk of vergelijkbaar versierde kleitablet gevonden. De aardlaag waarin de schijf is gevonden is moeilijk te dateren gezien de vele aardverschuivingen en aardbevingen die op Kreta in de afgelopen 3600 jaar hebben plaats gevonden; zelfs recentelijk, september 2021, nog een.
Stempels
Wel zijn de geleerden het eens over het feit dat de tekens op de disk zijn gestempeld. Ruim 3000 jaar voor de uitvinding van losse, herbruikbare letters door Guthenberg of Coster! Merkwaardig vind men dan weer dat er nooit een stempel gevonden is, terwijl er voor de productie van de disk zo’n 45 verschillende nodig waren.
They also have a newsletter related to Philosopher quotes or memes as they call them. I will select the parts that interested me (and that is allowed: “Of course, you can reuse the memes…“). The first one is this:
“The limits of language are the limits of my world.”
A quote from the philosopher Ludwig Wittgenstein.
Meaning of the quote/meme
Ludwig Wittgenstein (1889-1951)
What did Wittgenstein mean by that anyway? Wittgenstein is implying a limit to language in the first place. He makes it clear that there is a distinction between “what can be said” and “what we cannot talk about”.
For example, it is not possible to talk about metaphysical things at all. We are given an idea of them, but we can not find adequate words to describe it accurately. Wittgenstein also breaks radically with these very things. He states they are not worth talking about, since we cannot come to any generally valid conclusion about them.
Wittgenstein himself comes from the analytic school for which formal logic and mathematical proof lead to the establishment of truth. “Poetic” assumptions about the nature of people, ethics, morality, religion do not seduce him. On the contrary, he declares these parts of philosophy as closed, precisely on the grounds that we cannot say anything about them. As in proposition 7 in de Tractatus: “Wovon man nicht sprechen kann, darüber muß man schweigen.”)
Wittgenstein before and after
This may be a human error that Wittgenstein himself also grasped in his later work. He now recalled parts of his “Tractatus” from which the in-depth quote comes. One therefore also speaks of Wittgenstein I and Wittgenstein II, in order to make clear from which premises we start, when we speak of Wittgenstein’s philosophy.
Ludwig Wittgenstein
Wittgenstein was an Austrian-British philosopher who worked primarily in logic, the philosophy of mathematics, the philosophy of mind, and the philosophy of language. He is considered to be one of the greatest philosophers of the 20th century. During his entire life only one book of his philosophy was published, the relatively slim 75-page Logisch-Philosophische Abhandlung (Logical-Philosophical Treatise) (1921) which appeared, together with an English translation, in 1922 under the Latin title Tractatus Logico-Philosophicus.
His voluminous manuscripts were edited and published posthumously. The first and best-known of this posthumous series is the 1953 book Philosophical Investigations. A survey among American university and college teachers ranked the Investigations as the most important book of 20th-century philosophy, standing out as “the one crossover masterpiece in twentieth-century philosophy, appealing across diverse specializations and philosophical orientations“.
The Duckrabbit of Philosopher’s Shirt
In Wittgenstein’s Philosophical Investigations appears a picture of a “Duckrabbit” as they named at the site of Philosopher’s Shirt. And, ofcourse, there is a T-shirt design with this duckrabbit.
llustration of a “duckrabbit” shirt, as discussed in Wittgenstein’s Philosophical Investigations, section XI, part II
