Bijdragen Balans 2018 – 1
Het blaadje van mijn schaakvereniging, UCS De Rode Loper, heet De Balans. We gaan dit jaar de 40e jaargang in.
Als eindredacteur schrijf ik daar regelmatig stukjes voor. Het leek me leuk die stukjes ook via dit Blog te delen met wie er dan ook maar belangstelling voor heeft 🙂
De eerste bijdrage ging over de eerste wedstrijd van een UCS De Rode Loper team in de zaterdag competitie van de KNSB:
Stilte
Er was eens, heel lang geleden, een zaal waar geschaakt werd. Als je die zaal ’s avonds na negenen binnenkwam, was het enige geluid dat je hoorde: het tikken van een aantal klokken.
Die sensitieve ervaring is mij altijd als bijzonder bijgebleven, met de verwachting dat dat wel nooit meer overtroffen zou worden.
Tot afgelopen zaterdag! De eerste wedstrijd van ons Eerste in de KNSB competitie. Toen ik over onderstaande stelling gebogen zat, was het doodstil in de zaal, zelfs geen tikkende klokken, nee: absolute stilte! Wat een pracht ervaring!
Ik (als wit en aan zet) had bewust op deze stelling aangestuurd, goed inschattend dat zwart de verleiding van het dreigen met …e4 niet zou kunnen weerstaan. En als je A hebt gezegd moet je niet terugschrikken van B: 21.Lxg6… De consequentie van de witte opzet. In de weldadige rust en stilte in de zaal had ik een tijdlang die consequenties afgewogen en meende dat ze voordelig voor wit zouden uitpakken: 21…hxg6 22.Dxg6 De7. Maar wat nu? Ik heb drie kandidaat-zetten afgewogen: a) Tf1, b) Te1 en c) h4. Omdat ik er niet uitkwam of de toren nu beter op de e- of f-lijn moest staan, koos ik voor de derde optie, met het idee dat straks wellicht duidelijker wordt waar de toren thuishoort:
23.h4… Natuurlijk hoopte ik nu op het gulzige 24…Dxh4 met schaak, want dan was mijn plan 25.Th3… met vernietiging. Gelukkig dat dat niet de gespeelde zetten waren, want dan had ik na 25…Lxh3 verdwaasd naar het bord zitten kijken. Blijkbaar is drie ply diep kijken soms al te moeilijk; ook voor mijn tegenstander, want die speelde 23…Tf8. En toen kwam 24.Tg3 Tf6 25.Dh5… Inmiddels was het zicht van de zwarte loper op h3 mij duidelijk geworden en ik wilde die loper nu naar e8 lokken met aanval op mijn dame, zodat ik later alsnog iets met Th3 kon doen. Maar voor die verleiding was zwart ongevoelig: 25…Taf8 26.Tg5…
Het idee was hier om het plan van zwart (…Tf5) te ontkrachten. Zwart bedacht wat anders: 26…De8. Geen aanval op de witte dame met de loper maar met de dame!
Aldus kreeg ik het bekende dilemma, ruilen of laten ruilen, voorgeschoteld. Weer een moment van contemplatie (wat haast wel mediteren leek in die absolute stilte ). Uiteindelijk koos ik voor laten ruilen omdat dat mij de kans gaf mijn paard te activeren. Ik kreeg in mijn mediatieve moment ook visioenen van een eindspel, waarbij een witte toren het zou moeten opnemen tegen twee slechte lopers: 27.Pg3 Dxh5 28.Pxh5…
En nu is zwart opgezadeld met een bekend dilemma: welke toren moet naar f7? Mij is niet duidelijk geworden waarom hij voor 28… T8f7 koos, want die kwaliteit op f6 wil ik wel: 29.Pxf6 Txf6 30.Txe5 Tf4 31.Te7 Txh4 32.Kg1 Lc6. Zwart speelt mee in mijn visioen; de loper op c6 zal niet meer in het spel voorkomen. Hier had zwart 32…d3 moeten spelen. Dat geeft zijn lopers de vrijheid die ze nodig hebben, bijvoorbeeld 33.c3 Lf8 of 33.cxd3 Ld4. Tja, als zwart het niet doet, dan doe ik het:
33.d3 Lf6 34.Tc7 Lg5. De loper lonkt naar e3, maar zwart heeft een tussenzet van wit gemist: 35.g3… Na deze zet, waarmee ik twee dingen bereik (extra lucht voor de koning en aanval op de toren), was ik tevreden met het resultaat van het offer op de 21ste zet en zag het komende eindspel met vertrouwen tegemoet. En, zoals gebruikelijk, was Herr Fritz het niet met me eens, want die geeft hier de voorkeur aan zwart ☹:
Mijn idee was om:
Fase 1: de zwartveldige loper op zijn eigen helft vasthouden, zodat die, net als zijn collega, gehinderd wordt door de vastgelegde pionnen op d5 en d4.
Fase 2: activeren van de toren op a1, het liefst door hem te verbinden met zijn collega op c7.
Ik zag niet hoe zwart dat succesvol zou kunnen dwarsbomen, en dus: 35…Th7 36.Tc8 Kg7 37.Tf1… om de torens op f8 te verbinden, waarna de zwarte koning van opzij of van achteren belaagd kan worden. Maar zwart stapt al weg: 37…Kh6 38.Kg2… dreigt via h1 vervelend te worden, dus: 38…Kg6 39.Tff8 Ld7 40.Tg8 Kh6. De 40 zetten op tijd gehaald!
Ja, het KNSB tempo is een aardige mix van moderne technologie (increment!) en de sfeer van oude tijden (de 40ste zet!): je krijgt 90 minuten voor de eerste 40 zetten, met 30 seconden increment, en daarna 30 minuten om het af te maken (eveneens met 30 seconden increment). Dat de 40 gehaald waren was meer een opluchting voor zwart, die nagenoeg alle tijd had verbruikt; ik had nog zo’n 30 minuten meen ik: 41.Tcf8 Te7 42.Tf1… om …Te2 te kunnen opvangen door met Th1 mat te dreigen. Maar zwart speelt toch 42…Te2 43.Kf3 Th2 en denkt daarmee het mat afgevangen te hebben, maar: 44.Th8…
En het was nog altijd stil in de zaal; zelfs Herr Fritz zweeg: 1-0
Hoezo, drie torens?
Die vraag rees in de auto op weg naar Tilburg voor onze eerste KNSB uitwedstrijd tegen de Drie Torens. Het antwoord kwam toen we, in de slagschaduw van een watertoren, het speellokaal van de Drie Torens, café Theseus, ontwaarden. Volgens Frans Konings heeft het café een vergelijkbare achtergrond als, eertijds, café Ledig Erf in Utrecht: een stamkroeg voor spelletjesfanaten.
Ik mocht aldaar aantreden tegen Bert-Jan Panjoel, die met wit en 200 ELO punten meer mocht beginnen:
Panjoel – Heesen
1.e4 e6 2.d4 d5 3.e5 c5 4.c3 Pc6 5.Pf3 Db6 6.Le2 Ph6 7.b3 Pf5 8.g4 Pfe7
In mijn database kwam ik een partij Savic-Velimirovic tegen waarin 8…Ph6 werd gespeeld. Mij leek dat niet goed omdat het paard daar de kans loopt een tijdje buitenspel te staan. Ik had het idee om straks met …Pg6 gebruik te gaan maken van de gaten op f4 en h4. Iets wat me in een partij tegen Arend vd Lagemaat ook het volle punt had gebracht.
9.0–0…
Een nieuwtje volgens mijn database en Herr Fritz merkt op dat 9.dxc5! Dxc5 10.b4… sterker is.
9…h5 10.h3 hxg4 11.hxg4 Pg6 12.Ld3 Ph4 13.Pxh4 Txh4 14.Lg5 Th8 15.dxc5 Dc7
Dit leek me sterker (of verrassender ) dan 15…Lxc5 16Lf4 Dc7.
16.f4! Lxc5
Herr Fritz gaf wit’s 16e zet een uitroepteken omdat de witte koning sowieso naar g2 wilde om torens via de h-lijn te ruilen. Ik moest dus zorgen dat mijn torens verbonden werden zodat ik die mogelijkheid kon ontkrachten.
17.Kg2 Le7 18.Lxe7 Kxe7
Nu de loper nog en de torens zijn verbonden.
19.Df3…
Wit zag niet hoe het verder moest na 19.Th1 Txh1 20.Df1 g5 21.Dh8 gxf4 22.Df6 Ke8.
19…Ld7 20.Pd2 d4
Om de diagonaal naar de witte koning te openen.
21.Pc4…
Het veld d6 lonkt…
21…dxc3 22.De3…
Vangt de dreiging …Pd4 op.
22…Pb4
Dan maar de andere kant op en met de extra dreiging …b5.
23.Le4 Lc6
Ook 23…Pd5 24.Dd4 Dc6 zou leuk geweest zijn.
24.Dc5…
Hier schrok ik even, omdat ik dacht dat ik mijn paard verloor, maar ik krijg er dan de loper als compensatie voor terug.
24…Kd8 25.Tad1 Pd5!
26.Kg3…
Om uit de diagonaal van de loper te gaan; maar stapt vrijwillig in die van de dame.
26…b6 27.Dd4 Ke7
Ik was te gebrand op het opnieuw verbinden van de torens dat ik 27…De7! 28.Th1 Txh1 29.Txh1 Db4 niet overwogen heb.
28.f5 Tad8 29.Pd6…
Wie zou hier niet graag de kwaliteit geven?
29…Txd6! 30.exd6?
Misschien geschrokken mist wit het betere 30.fxe6 f6 31.Lf3…
30…Dxd6 31.Kf2 Th2 32.Ke1 Dg3 33.Tf2 Dg1 34.Tf1 Dxg4 35.Lf3 Dg3 36.Tf2…
36…e5
En wit gaf op; er staan inderdaad nog 3 Torens op het bord: 0–1
Guernsey Chess Festival 2018 – Farewell Diner en prijzen
“It was a rainy night in Guernsey” toen het Farewell Diner werd gehouden:
Op de foto’s zie we, behalve Ansjelina en mijzelf: Peter Remie, Judith van Amerongen, Jan Schadd, Jan Maarten v.d. Boogaart, Peter Hoogakker, Desiré Fassaert, Rolf Dijksterhuis, Jeanet Proper en Edwin Baart. Minder goed zichtbaar zijn Marc Jongerius met zijn vrouw Edith en zijn vriend Rob. Wim van Hoek ontbrak omdat hij zich niet lekker voelde.
Ik was zo gelukkig om de prijs in de ratingcategorie te winnen. Peter Rowe verklaarde dat de organisatie aan “cash maximization” had gedaan en dat deze prijs mij meer opleverde dan de gedeelde 3e prijs! In de reglementen staat inderdaad dat je maar één geldprijs kunt winnen.
Guernsey Chess Festival 2018 – foto collages
Tijdens ons verblijf op Guernsey hebben we natuurlijk ook foto’s gemaakt. Zowel foto’s van het toernooi en randgebeuren, als ook toeristische kiekjes:
Guernsey collage 1
Guernsey Chess Festival 2018 – laatste ronde
Het wordt spannend morgen! Arita Strade heeft 5,5 punten, Geoffrey D. Brown 5, dan drie man met 4,5 en tenslotte zeven man met 4 punten (waaronder ikzelf en mijn tegenstander van morgen).
Arita speelt tegen Geoffrey en ik tegen Michael J. Stanners, en het gaat om geldprijzen voor de eerste vier plaatsen, een voor de beste senior en een voor het beste ELO prestatie. Dus bij winst is er nog volop kans om een deel van de onkosten van ons verblijf terug te verdienen 🙂
En ook dit keer maakt de magie van het Heesen Systeem, in combinatie met weer een paard vork, slachtoffers op Guernsey:
Intussen was Ansjelina met de vrouw van de scheidsrechter op weg naar de kleinste kapel ter wereld, The Little Chapel genaamd:
Guernsey boasts the smallest consecrated chapel in the world, inspired by the church and the grotto at Lourdes. Aptly called the Little Chapel, it’s 16ft long and 9ft wide. The church, at St Andrew, was built by a monk in 1914, so it has been celebrating its centenary a few years ago. It’s decorated with broken china and shells.
Guernsey Chess Festival 2018 – ronde 6
De tegenstander van vandaag, Arthur de Silver, is in geen enkele database met partijen te vinden. Hij speelt desalniettemin niet onaardig, want hij heeft net zoveel punten als ik.
Als ik nog een poging wil doen om in de prijzen te vallen, zal er gewonnen moeten worden (maar dat geldt ook voor hem). En dit is wat er gebeurde:
Allebei blind gericht op de eigen aanval en die van mij had meer momentum, vandaar de winst met een paardvork 🙂
Guernsey Chess Festival 2018 – ronde 5
De tegenstander van vandaag, Geoffrey D. Brown, heeft de aparte gewoonte om met wit in het Siciliaans en het Frans (na een …c5) direct met b4 te komen. Eens kijken of ie dat vanmiddag ook doet.
Vanochtend hebben we nog even genoten van het zonnetje met een wandeling langs de kust, zodat het hoofd weer helemaal leeg geblazen is voor de strijd vanmiddag.
Gisteravond was de traditionele Quiz avond met diner. Heel gezellig, maar qua kennis van oorlogen en rivieren moest ons team, de Quizknights, het toch afleggen tegen het Engelse team. Sterker nog: van de zes teams werden we laatste :)!
update:
En inderdaad hij speelde de b4 variant! Ik kreeg snel goed spel en kwam zo gewonnen te staan, dat ik dacht me alles te kunnen veroorloven. Niet dus 🙁
Wat ik bedoel is: in onderstaande stelling dacht ik dat 21…Pe7 ook wel kon, in plaats van een winnend aftrekschaak met het paard:
Maar na 21…Pe7 gaat het paard gewoon verloren door 22.Txf2… Bah! Daarna speelde ik, geknakt, geen enkele goede zet meer.
Guernsey Chess Festival 2018 – ronde 4
Een Nederlands onderonsje vandaag: met wit tegen Manuel Colsen. Dat wordt natuurlijk opnieuw een test voor de Van Geet opening:
Nu nog even genieten van een wandeling langs de kust in de zon… Ook nog wat souvenirs gekocht.
Ansjelina ging met Anne, de vrouw van de arbiter Geert Bailleul, lekker zonnen bij het zwembad en ik schoof aan op het 5e bord en speelde deze partij:
en in deze stelling gaf hij op:
Dus nu runner-up met 3 uit 4!
Guernsey Chess Festival 2018 – ronde 3
Vandaag tegen de vriendin van Gerda Nevska! Deze Arita Strade speelt een aardig potje schaak. Vorig jaar deed ze nog mee in de hoofdgroep en nu heeft ze, net als ik, twee keer gewonnen.
Ze blijkt een e4-speler, dus ik zet haar mijn eigen Franse variant voor:
Ze had daar in het begin wat moeite mee, maar wist toch langzaam maar zeker haar stelling te verbeteren. Uiteindelijk bleek haar overwicht te groot en moest ik capituleren, zie de partij hieronder:
Guernsey Chess Festival 2018 – ronde 2
In de 2e ronde spelen de winnaars van de 1e ronde tegen elkaar (en zo ook de remise spelers en verliezers). Op mijn menu staat vandaag een Pool, Bogdan Nalichowski, die een vergelijkbare rating heeft als de tegenstander van gisteren.
Ben benieuwd wat hij speelt tegen mijn 1e zet 🙂
update: Wat een partij! ik heb hem wel drie keer moeten verslaan voordat het punt binnen was… Het begon er al mee dat mijn tegenstander had aangekondigd een half uur later aan het bord te verschijnen. We startten derhalve de klokken om 14:30.
Ansjelina had zich intussen in de zon bij het zwembad genesteld en bleek daar later een leuk gesprek gehad te hebben met de vrouw van de arbiter 🙂
Tegen 19:30 had ik hem definitief op de knieen, na de theorie rondom de Lucena stelling (ofwel het bruggetje bouwen) nog eens opgefrist te hebben.
Voor de liefhebbers:
De Lucena stelling is, bijvoorbeeld, als volgt:
Wit heeft een extra pion op de zevende rij en is dicht bij promotie. De koning staat op het moment voor de pion en kan nu geen kant op. Deze stelling is winnend voor wit als de pion op de b,c,d,e,f of g lijn staat. Alleen met een randpion blijft deze stelling remise.
Als eerste moet de koning voor de pion weg om te kunnen promoveren. Het ligt dus voor de hand om een schaakje te geven met 1.Tf1+, en na 1…Kg7, kan de koning spelen.
Voordat we dat doen; eerst een moment van contemplatie. Als de koning voor de pion weg gaat, dreigen we te promoveren. Zwart zal dus schaak gaan geven met zijn toren, net zo lang tot we weer voor de pion gaan staan. We moeten dus een veilig veld vinden voor de koning dat niet te ver van de pion is. Omdat dit veld niet bestaat, moeten we het zelf maken.
En dat kan met: 2.Tf4!!. Dit is de sleutelzet van de Lucena stelling; de toren wordt gebruikt om een veilig veld op d5 te maken voor de koning.
Na deze cruciale torenzet speelt zwart bijvoorbeeld 2…Kg8. Nu begint de witte koning zijn reis naar het veilige veld d5: 3.Ke7 Te2+ 4.Kd6 Td2+ 5.Ke6 Te2+ 6.Kd5 Td2+ 7.Td4! Wit blokkeert het schaak met de toren. Nu heeft zwart geen schaakjes meer en wit kan promoveren.
En dan nu de partij:
Zodra ik meer tijd heb zal ik zelf wat annotaties toevoegen….